Abstract:
امروزه شهرهای بزرگ نواحی متروپلیتن در کشورهای در حال توسعه به شدت در حال رشد هستند. این نواحی تمامی امکانات، خدمات و سرمایههای کشور را در خود بلعیده، ولی با این وجود با انواع مشکلات و معضلات شهری دست و پنجه نرم میکنند. از طرف دیگر سایر نقاط در این کشورها اعم از شهرهای میانی، کوچک و نقاط روستایی از توسعه عقب ماندهاند و دچار رکود و توقف پیشرفت خود شدهاند. پژوهش حاضر با ماهیت توسعهای– کاربردی و روش تحقیق ترکیبی (پیمایش و توصیفی– تحلیلی) به ارزیابی کارکرد شهرهای کوچک در نظام شهری استان لرستان پرداخته است. همچنین با استفاده از مدلهای ضریب کشش پذیری، تاپسیس، ضریب مکانی و نرمافزار EXCEL و GIS دادهها و اطلاعات، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داده است طی دوره 1355-1390 بیشترین و کمترین ضریب کششپذیری را در بین کل شهرهای استان لرستان به ترتیب شهرهای الیگودرز و دورود با ضریب 3/2 و 026/- دارا بودهاند، همچنین نتایج مدل L.Q نشان داده است شهرهای نام برده فعالیت پایه آنها فقط بخش صنعت میباشد. در نهایت رتبهبندی مدل TOPSIS نشان داده شهر بروجرد از لحاظ ایدهآل منفی کمترین فاصله (217/0) را با ایده آل مورد نظر داشته است.
Machine summary:
com، ٠٩١٣٣٥٩٤٦٨١ بيان مسئله : يکي از مهم ترين معضلات کشورهاي جهان سوم از جمله کشور ايران ، تمرکز بالاي جمعيت و امکانات در شهرهاي بزرگ و بوجود آمدن نظام نخست شهري و از بين رفتن نظام متعادل شهري است که اين پديده در نتيجه عدم تعادل در پخش امکانات و تسهيلات مختلف در پهنه ي سرزميني و همچنين عدم توجه به توانمنديهاي شهرهاي کوچک و مياني ميباشد.
زيرا که شهرهاي کوچک به واسطه نقش مهم و کارکردي خود در توسعه منطقه اي و محلي مورد توجه بسياري از برنامه ريزان توسعه منطقه اي قرار گرفته و پژوهش هاي متعددي در رابطه با نقش و تأثير اين شهرها بر نقاط پسکرانه روستايي و تعادل بخشي توزيع فضايي جمعيت در نقاط گوناگون دنيا صورت گرفته است .
جدول ٤- روند تحولات جمعيت شهرهاي استان لرستان از سال ١٣٥٥ تا ١٣٩٠ شهر جمعيت 1355 1365 1375 1385 1390 اليگودرز 23466 53843 69477 79972 89520 ازنا 9584 25824 35401 39485 41706 الشتر 5751 14274 23022 31481 33133 بروجرد 101345 183879 217804 234809 245737 پلدختر 3659 11409 16675 30541 32594 خرم آباد 104912 208592 272815 345056 354855 دورود 27621 62517 88152 102313 100977 کوهدشت 13241 44653 72105 99963 111736 نورآباد 8734 29188 49173 56530 62190 مأخذ: مرکز آمار ايران ، نتايج طرح تفصيلي استان لرستان ، ١٣٩٠.
با توجه به تجزيه و تحليل هاي صورت گرفته ميزان کشش پذيري و توان جذب جمعيت شهرهاي کوچک استان لرستان طي سال هاي ١٣٥٥ تا ١٣٩٠ با افت و خيزهايي رو به رو بوده است .
(
, 
, 
)
