Abstract:
قریب به ۱۵۰۰ سال تاریخ اسلام ، بیانگر آسیب های فراوانی است که به دلیل غالیان و رواج اندیشه های غالیانه متوجه این دین شـده اسـت .
اینکه غلـو چیسـت و شاخصـه هـای آن کـدام انـد، سـبب بحـث هـا و چالش های فراوانی شده است و می شود. ازجملة بهترین افـرادی کـه می توانند شاخصه های دقیقی برای این پدیدة حساس دینی ، مشـخص و نحوة برخورد با آن را تعیـین کننـد، معصـومین (ع ) هسـتند. ایشـان دربارة ورود اندیشه هـای غالیانـه در بدنـة جامعـة شـیعی ، در کـلام و رفتار واکنش هایی نشان داده اند که با تکیه بر مجموعة این رهنمودها می توان به شاخصه هایی برای تمیز گفتمان غلـو و نفـوذ آن در منـابع
شــیعه دســت یافــت . گونــه شناســی غلــو بــه اعتبــار قضــاوت هــای معصومین (ع ) دربارة اندیشه های غالیانـه در امامـت و حساسـیت هـای نظری و عملی ایشان ازجمله مباحثی است که در مقالة حاضـر مـورد توجه قرار گرفته است . روایاتی که از غالیان به عنـوان بـدترین مـردم یاد کرده اند، یا از برابری غلو بـا کفـر، شـرک، ضـلالت و گمراهـی سخن گفته اند، حساسیت دربارة این پدیده را نشان می دهـد. در ایـن پژوهش با اسـتفاده از روش نظریـة زمینـه ای (بنیـادی ) بـا رویکـردی توصیفی از طریق کدگذاری ، مقوله بندی داده ها و مقایسه مقوله هـا و مضامین ، به یافتن شاخصه های غلو در سنت و سیرة معصـومین (ع ) و تبیین نوع واکنش ایشان اقدام شده است . داده هـا در دو جـدول مهـم سامان دهی شده اند که نتیجة آن می توانـد زمینـه سـاز تولیـد فرهنـگ مبارزه با غلو در ابعاد گوناگون باشد.
Machine summary:
"در ایـن پژوهش با اسـتفاده از روش نظریـة زمینـه ای (بنیـادی ) بـا رویکـردی توصیفی از طریق کدگذاری ، مقوله بندی داده ها و مقایسه مقوله هـا و مضامین ، به یافتن شاخصه های غلو در سنت و سیرة معصـومین (ع ) و تبیین نوع واکنش ایشان اقدام شده است .
۳. متن گزاره ها در احادیث معصومین (ع ) احادیث و اخبار موجود در منابع شیعه دربارة موضوع غلو برای شناخت شاخصه هـا و حکـم صادرشده از ناحیة معصومین برمبنای روش نظریة بنیادی در دو جدول زیر تنظـیم و بررسـی شده اند.
علم ائمه بـه حـلال و حــرام و علــم بــه قرآن حادث است .
و انـا ابـرأ الـی الله ممـن برائــت از کســانی غالیان جایگاه ائمه یغلــوا فینــا و یرفعنــا فــوق که ائمـه را از حـد را برتــر از جایگــاه بمــذــمات لاترفبرـاــط ـرددن ر ۲ حدنا.
ولا علــی الله لاحــد مــن حجه من کان لله مطیعـا فهـو لنا ولی ومن کـان لله عاصـیا فهو لنا عدو مـا تنـال ولایتنـا الا بالعمل والورع ۱ هــــرکس مطیــــع خداست ، دوسـت ماست و ولایت ما فقــط بــا عمــل و ورع بــــه دســــت می آید.
فرضیة دیگـری کـه مـی توانـد بـا توجـه بـه جدول ۳-۲ قابل طرح باشد، این است که از نظـر ائمـه (ع ) مبـارزه بـا غلـو در بعـد عملـی از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است .
۴. نتیجه موضوع مشترک بیشتر احادیث پیامبر اکرم (ص ) و ائمه (ع ) که بر مذمت غلو اشاره دارند، مقابله با دیدگاه های غالیانه در بیان ویژگی های فوق بشری بوده است که ائمـه (ع ) در تبیـین غلو نیز پرهیز از آن ها را بارها به افـراد گوشـزد کـرده انـد."