Abstract:
در عــصر جدیــد گونــاگونی انــسانها، تنوع مـشاغل ، سـرعت غـیر قابـل تـصور فنـاوری ، رشـد لحظـه بـه لحظـة علـوم ، برتـری فکـر بـر عمـل و نیـاز بیـشتر شــهروندان بــه اطــلاع از رقابتــهای بـــین المللـــی و نیازهـــای بـــومی و بــسیاری از علــوم دیگــر، ضــرورت بـــازنگری در برنامـــه هـــای درســـی ریاضــی را بــیش از گذشــته ایجــاب مــی آنــد. از ایــن رو در ایــن پــژوهش ســعی آــرده ایم بــا ارزیــابی محتــوای آتـاب ریاضـی دوم راهنمـایی از دیـد دبیران شهر زاهدان آـه بـا اتکـا بـر نتایج سومین بررسـی بـین المللـی ریاضـی و علوم انجام شـده بـه شناسـایی بخـشی از عوامــل آموزشــگاهی مــؤثر بــر عملکــرد ضــعیف دانــش آمــوزان پایــة دوم راهنمـــــایی در درس ریاضـــــی بپــردازیم آــه بــه آتــاب درســی و آیفیت آن مربـوط مـی شـود. روش تحقیـق توصـیفی و شـامل دو مرحلـة مقـدماتی و اصــلی اســت . در مرحلــة مقــدماتی بـــه مبـــاحثی پرداختـــه ایم آـــه دانــش آمــوزان ایرانــی پایــة دوم راهنمایی با توجـه بـه نتـایج تیمـز حـــداقل ٢٠ درصـــد بـــا میـــانگین آـــشورهای شـــرآت آننـــده در ایـــن بررسی فاصـله داشـته و ضـعف عملکـرد بیشتری از خـود نـشان داد انـد. ایـن مرحله از تحقیق بـه شناسـایی شـش بخـش از نـه بخـش آتـاب ریاضـی ایـن پایـه آــه شــامل بخــشهای اعــداد صــحیح ، هندسـة ١، آـاربرد حـروف ، هندسـة ٢، مختــصات و هندســة ٣ منجــر شــد. در مرحلــة اصــلی تحقیــق بــا توجــه بــه محتــوای انتخــاب شــده پرســشنامه ای محقــق ســاخته تهیــه و پــس از انجــام دادن آارهــای مربــوط بــه روایــی و اعتبــار آن بــرای ارزیــابی محتــوای بخشهای شـشگانه اسـتفاده شـد. جامعـة آمــاری ایــن پــژوهش صــد نفــر از دبــیران ریاضــی شهرســتان زاهــدان بوده اند. نتـایج حاصـل نـشان داد آـه از نظـر دبیران ریاضی شهرستان زاهدان : ١. محتــوای بخــشهای اعــداد صــحیح ، هندســة ١ و آــاربرد حــروف و مختــصات شرح و تفـصیل مناسـب دارد و شـرح و تفــصیل محتــوای بخــشهای هندســة ٢ و هندسة ٣ مناسب نیست ، ٢. آمیت و آیفیـت تمرینـها و مـسائل مربوط به بخـشهای مـورد نظـر مناسـب است ، ٣. مفــاهیم و مباحــث بخــشهای اعــداد صحیح و آاربرد حـروف بـا سـطح رشـد شــناختی دانـش آمــوزان تناســب دارد و مفــاهیم و مباحــث بخــشهای هندســة ١، هندســة ٢ و هندســة ٣ و مختــصات بــا سطح رشد شناختی دانـ آمـوزان تناسـب ندارد، ٤. محتـــوای بخـــشهای اعـــداد صـــحیح ، هندســــة ١، هندســــة ٢ و هندســــة ٣ ارتبــاط لازم را بــا پیــشینة دانــش و اطلاعات دانـ آمـوزان در ریاضـی دارد و محتــوای بخــش هــای آــاربرد حــروف و مختــصات ارتبــاط لازم را بــا پیــشینه دانــش و اطلاعــات دانــش آمــوزان در ریاضی ندارد، ٥. بـرای آمــوزش محتــوای هــیچ آــدام از بخـشهای مــورد نظــر زمــان مناســب اختصاص داده نمی شود، ٦. دبـیران ریاضـی بـر محتـوای بخـشهای موردنظر تسلط آافی دارد. ایـن مقالـه توسـط جنـاب آقـای علـی آلــدوی بــه دفــتر فــصلنامه ارائــه گردیــده اســت آــه بــدین وســیله از ایشان تقدیر و تشکر می نماییم .
Machine summary:
از آنجا آه نظـام آمـوزش و پـرورش در جمهـوری اسلامی ایران متمرآز اسـت و برنامـه و آتـاب و معلم محورهای اساسی آموزش و یـادگیر انـد و بـا توجه به آنکه در بسیاری از موارد آتـاب درسـی تنها وسیلة آموزشی اسـت آـه در اختیـار معلـم قرار دارد و فرایند تدریس - یـادگیری صـرفا بـه اتکای محتوای برنامه و مفاهیم و ارز های مطـرح شده در آن صورت می گیرد و نیز از آنجا آـه اسـاس انواع ارزشیابی تحصیلی و امتحانات و گزینش هـای متعدد محتوای آتابهـای درسـی و برنامـة آموزشـی است ، نقش آتاب در حکـم محتـوای برنامـة آمـوزش بسیار مهم تلقی می شود و جـای تعمـق ، بررسـی و تتبــع فــراوان دارد و بــازنگری و در محتــوای آتابهای درسی واصلاح آنها زمینة بهبـود یـادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آمـوزان را فـراهم مـی آورد.
با توجه بـه اهــداف فــوق و اهــداف آمــوزش ریاضــی در دورة راهنمایی آه در قسمت بیـان مـسئله ذآـر شـده ، اهمیت و جایگاه درس ریاضی در برنامه هـای درسـی مدارس آشکار می شود و اهمیت ایـن مـسئله بررسـی محتوای آتابهای درسی ، چگونگی عملکرد موفقیت آمیز تحصیلی دانش آموزان و به طور آلی بررسی فرآینـد یاددهی - یادگیری و عوامـل تأثیرگـذار بـر آن را ضروری می سازد.
٤) برای آموزش محتوای هیچ آدام از بخ های مورد نظر در ایـن تحقیـق زمـان مناسـب اختـصاص داده نمی شود و این امر از مشکلات اساسی آموزش محتـوای آتاب ریاضی پایة دوم راهنمایی است ، بنـابراین است مسؤولان تهیه و تدوین آتـاب ریاضـی دوم راهنمایی به این مسئله به طور خاص توجه آنند.