Abstract:
امنیت پدیده ای فراگیر، شامل حوزه های فردی و اجتماعی است که عوامل تامین کننده آن نیز متنوع هسـتند. نمـاز یکی از تکالیف مهم دینی است که پرسش از نقش کارکردهای آن در تولید امنیت از منظر قرآن کریم ، سوال کلیـدی ما، در این پژوهش خواهد بود. این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای، جمع آوری اطلاعات و استنباط از آیـات و روایات مربوط به آثار و پیامدهای نماز، سه ویژگی عمده را برای نماز که بیانگر نقش امنیتـی آن اسـت ، اثبـات شـده دانسته است : فراخوان به ترک گناه ؛ احیای روح پرستش ؛ اهدای آرامش به انسان . بر اساس چهـارچوب نظـری ایـن پژوهش که رویکردی ایجابی اسلامی امنیت است ، در این نوشـتار بـه امنیـت در دو حـوزه روان شـناختی فـردی و اجتماعی توجه شده است . کارکردهای امنیتی نماز نیز با همین رویکرد در دو عرصه امور دنیوی و اخـروی بررسـی شده که با توجه به دو نگاه متفاوت قرآن کریم ، درباره کارکردهای امنیتی نماز، دو کارکرد ایجابی و سلبی بـه اثبـات رسیده است . در تعدادی از آیات ، آثار ناشی از اهتمام و توجه به نماز، (کارکردهای ایجـابی) و در برخـی پیامـدهای کوتاهی یا ترک این عبادت (پیامدهای امنیتی بیاعتنایی به نماز) بیان شده است .
Machine summary:
. در خانه ماندن زنان ، خودنمایی نکردن ، خود را به نامحرمان عرضه نکـردن و بـا نـاز و عشـوه قـدم نگـذاردن و اطاعت از خدا و رسول خدا| باعث حفظ ارزش ، شخصیت و آرامش بانوان میشود و برای ایشان ناامنی روانی ایجاد نمیکند و در خانه ماندن و خودنمایی نکردن ، منجر به وقار، تولید آرامش و امنیت در بانوان میشود که بـه گونـه ای برگرفته از حدیث امام صادق × است (بحرانی، همان : ٤/ ٤٤٢)؛ با توجه به اینکه جمله «اقمن الصلوة» به جمله «قـرن فی بیوتکن » عطف شده است و نماز نیز ذکر خداوند و اطمینان آور است ؛ لذا این نتیجه به دست میآید: همچنان کـه سکون و قرار گرفتن زنان در منزل ، تولید امنیت به ویژه امنیت روانی میکند؛ همچنین اقامه نمـاز کـه ذکـر خداونـد است و اطمینان بخش است هم میتواند امنیت زا باشد؛ یعنی: این دو نکته باعث امنیت روانی آنها و در نتیجه ، حفـظ امنیت خانواده میشود.
یکی از عوامل مهم و اساسی در عدم ارتکاب فحشا و منکرها، اقامه نماز است (طیب ، اطیب البیان فی تفسیر القرآن ١٣٧٨: ١٠/ ٣٣٠؛ فیض کاشانی، الاصفی فی تفسـیر القـرآن : ٢/ ٩٤٧)؛ یعنـی: نمـاز ایـن ظرفیـت و خاصیت را دارد که نهی از فحشا و منکر کند و وقتی در جامعه ای، فحشا و منکرات نباشد، اجتماعی با امنیت و ثبات خواهد بود.