Abstract:
واکاوی تاثیرات سخنان رسول خدا(ص) و امامان شیعه(ع) درباره حضرت مهدی(عج) در جامعه و سوء استفاده ای که از این پیشگویی ها در طول تاریخ اسلام شده، از اهمیت خاصی برخوردار است. این امر می تواند موجبات هوشیاری هرچه بیشتر مسلمانان را سبب شود و از فریب خوردن آنان و فرو افتادن ایشان در دام مدعیان مهدویت و غالیان جلوگیری کند. بررسی منابع تاریخی، حدیثی و فرقه شناسی نشان می دهد در عصر امامان(ع)برخی از فرقه های غالی با سوء استفاده از سخنان رسول خدا(ص)، و امامان معصوم (ع)، ضمن معرفی خویش و یا رهبران منحرفشان به عنوان مهدی، موجبات شکل گیری و یا تقویت برخی از نحله های فکری غالیانه را سبب شده اند. در این نوشتار به معرفی این نحله های انحرافی که شامل سبائیه، کیسانیه، هاشمیه، مغیریه، بیانیه، منصوریه، باقریه، حربیه، جناحیه و ناووسیه هستند پرداخته شده و تلاش شده این نظریه اثبات شود که این نحله های انحرافی در اثبات مهدویت و غیبت رهبران خویش، از پیشگویی های پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم سوء استفاده کرده اند و به تقویت باورهای انحرافی و غالیانه خویش پرداخته اند.
Analysis of the influence of the Messenger of Allah (pbuh) and the imams (AS) and Imam Mahdi (AS) in the community and the misuse of this prophecy is of great importance in the history of Islam.
This type of analysis can cause more awareness and prevent more Muslims being cheated and they fall into the trap of false claimants and extremists.
Study of historical sources as well as sources from tradition and cult studies shows that in the era of Imams (as)، some extremist and sects exploited the words of the Prophet (PBUH) and the Infallible Imams (AS)، and then by introducing themselves or perverse leaders as the Mahdi، shaped or strengthen some schools of thought that have been extremist .
This paper introduces the deviant sects that include Sabayyieh، Kaysanites، Hashemite، Mogheyriyeh، Bayanieh، Mansouriyah، Baqeryeh Harbyeh، Janahyeh and Navoosiyeh. And attempts to prove the theory that the deviant sects have exploited the prophecies of the Holy Prophet (PBUH) and the Infallible Imams (AS) about the Absence period of their leaders and their messianism and to strengthen the distorted beliefs and perpetuated their extremism.
Machine summary:
"» جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص576 و رک: صادقی، همان، ص 69- 70 درباره ریشههای تصورات غالیانه و اندیشههای افراطی رک: حاجی زاده، یدالله و دیگران،ریشههای و علل پیدایش غلو در عصر ائمه(، فصلنامه علمی ـ پژوهشی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال چهارم، پاییز 1392، ش12 ، ص 109- 136 ابن سائب کلبی، مثالب العرب، ص 105؛ ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص 308؛ دینوری، المعارف، ص 622؛ ابن رسته، الأعلاق النفیسة، ص218، ابن عبد ربه اندلسی، العقد الفرید، ج2، ص 245 هر چند برخی از محققان در وجود این فرقه غالی تشکیک کرده اند.
7 توجه به این نقلها نشان میدهد که سبائیه همانند رهبر خویش معتقد به غیبت و مهدویت امام علی( بودهاند و تقریبا در این نکته شکی نیست که چنین تصوری در میان آنان، ناشی از روایاتی است که پیش از این درباره حضرت مهدی( از زبان رسول خدا( و احیانا امام علی( صادر شده و به غیبت امام مهدی( و ظهور او در آینده به منظور عدالت گستری اشاره دارند.
امام باقر( فرموده است: عده ای به خیال خام خود مرا مهدی می پندارند، درحالی که من به اجل خود نزدیک تر از آنم اشعری، المقالات و الفرق،ص 28 مفید، الفصول المختارة، ص 297 نوبختی، فرق الشیعه، ص 38 و اشعری قمی، المقالات و الفرق، ص46 رازی، اعتقادات فرق المسلمین والمشرکین، ص 48 حمیری، حور العین، ص 169 رک: ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج8، ص 121 حاجی زاده، غالیان و شیوههای برخورد امامان معصوم( با ایشان، ص 175 که آنها ادعا می کنند."