Abstract:
پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه اثربخشی آموزش برنامه یادگیری اجتماعی هیجانی و حل مسئله اجتماعی بر میزان نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای انجام شد. جامعه آماری، دانش آموزان پسر پایه سوم و چهارم ابتدایی دارای نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای شهر اصفهان در سال تحصیلی ٩٠- ٨٩ بودند. از بین این جامعه آماری با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای دو دبستان پسرانه به تصادف انتخاب شد و از بین دانش آموزان پایه سوم و چهارم ٤٥ دانش آموز به شیوه تصادفی در سه گروه ١٥ نفری گمارده شدند. روش پژوهش نیمه آزمایشی بود . در این پژوهش جهت تشخیص نشانه های اختلال مقیاس درجه بندی اختلال نافرمانی مقابله ای فرم والدین و مصاحبه بالینی مورد استفاده قرار گرفت . سپس دو رویکرد آموزشی ، در دو گروه آزمایش طی٧ جلسه اجرا شد. میزان نشانه های اختلال
Machine summary:
نتایج پژوهش نشان داد که آموزش برنامه یادگیری اجتماعی هیجانی و حل مسئله اجتماعی بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای موثر می باشند .
روشهای درمان متنوعی برای مواجه با مشکلات رفتاری، شناختی و هیجانی کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای به کار گرفته شده است ، از جمله مداخلات می توان به مداخلات خانواده محور١، کودک محور٢ و ترکیبی ٣ و همچنین درمانهای دارویی ٤ اشاره کرد .
با توجه به اینکه کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای در مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی ضعیف هستند و مشکلات رفتاری بیشتری دارند و به علت رفتارهایی که دارا میباشند ممکن است در معرض طرد گروه همسالان و معلمین قرار بگیرند واین امر علاوه براینکه بهداشت روان کودک را دچار آسیب میکند، باعث میشود از لحاظ تحصیلی نیز دچار دلزدگی شود.
بنابراین هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی هیجانی و آموزش حل مسئله اجتماعی بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای می باشد .
کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای فاقد مهارتهای عاطفی و شناختی مورد نیاز برای انجام تقاضای بزرگترها هستند واینکه دیگران را به خاطر بد رفتاری خود مقصر دانسته و سرزنش میکنند نشان دهنده نقص در مهارتهای اجتماعی هیجانی و مهارتهای شناختی اجرایی آنها میباشد، در نتیجه با کار بر روی این مهارتها از طریق افزایش خودآگاهی ، شناسایی هیجانات ، مدیریت هیجانات ، ابراز هیجانات و درک هیجانات دیگران ، آشنایی با افکار و هیجانات ، آموزش روش های کنترل احساس و هیجان و مهارتهای ارتباطی شامل آشنایی با مهارتهای گوش دادن و مشاهده کردن فعال، آشنایی با مهارت برقراری تماس چشمی ، آشنایی با مهارت همدلی از طریق فعالیتهای گروهی وایفای نقش میتوان کاهش معنادار نشانه های نافرمانی را در کودکان گروه آزمایش تبیین کرد .
Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 38: 6, 858 – 871.