Abstract:
شب قدر از شبهای باعظمت و بااهمیت سال بوده که قلمها در وصفش ناتوان، زبانها در توصیفش قاصرند و عقل در فهم آن مبهوت و درمانده است. بیشک دلیل فضیلت این شب بر شبهای دیگر به اعتبار اموری است که در این شب برآورده میگردد، وگرنه اجزای زمان یا مکان، درجه و رتبه وجودیشان یکی است و بین آنها تفاوتی وجود ندارد. این مقاله به روش توصیفی – تحلیلی، با استفاده از منابع دینی، در صدد تبیین چرایی فضیلت شب قدر و بیان ویژگیهای برجسته آن برآمده است.
Machine summary:
برای نمونه، در روایتی از رسول خدا( آمده است: هنگامی که ماه رمضان نزدیک شد ـ در ایامی که سه روز از ماه شعبان باقی بود ـ به بلال گفت: مسلمانان را به مسجد بخوان و چون حاضر شدند، بر فراز منبر رفت و پس از حمد و ثنای الهی فرمود: «ای مردم، پروردگار این ماه را به شما اختصاص داده است، آن سید ماههاست و در آن شبی است که از هزار ماه نیکوتر است» (عروسی حویزی، 1415ق، ج5: 618).
خداوند متعال میفرماید: «شهر رمضان الذی أنزل فیه القرآن (بقره: 185)؛ ظاهر آیه آن است که تمام قرآن در این ماه نازل گردید و در نخستین آیۀ سوره قدر نیز میفرماید: «إنا أنزلناه فی لیلة القدر (قدر: 1)؛ ما آن را در شب قدر نازل کردیم.
از انضمام این دو آیۀ شریفه بهخوبی معلوم میشود که شب قدر یکی از شبهای ماه مبارک رمضان است، اما در قرآن چیزی که بر آن شب دلالت کند نیامده است و تنها در روایتها اشارههایی به آن شده است.
2. شب تقدیر امور قرآن کریم علت دیگر فضیلت این شب بزرگ را تعیین مقدرات انسان قلمداد کرده و میفرماید: «إنا أنزلناه فی لیلة مبارکة إنا کنا منذرین فیها یفرق کل أمر حکیم (دخان: 3-4)؛ ما قرآن را در شبی پربرکت نازل کردیم، ما همواره انذارکننده بودهایم، در آن شب هر امری بر اساس حکمت (الهی) تدبیر و جدا میگردد.