Abstract:
زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر پیچیدگی عینی و محصول وظیفه کاری بر تعامل دانشجویان با نظام های بازیابی اطلاعات است.
روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع پژوهش، جزو پژوهشهای کیفی با راهبرد قوم نگاری می باشد. جامعه آماری را دانشجویان کارشناسی ارشد حوزه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه فردوسی ورودی سال 92-1391 تشکیل می دهند. از طریق سه مرحله نمونه گیری (تصادفی طبقه ای، نمونه گیری سهمیه ای و داوطلبانه)، تعداد 30 آزمودنی انتخاب و هرکدام طی جلسات جستجوی انفرادی به انجام 6 وظیفه کاری متفاوت از نظر سطح پیچیدگی عینی (بالا، متوسط، پایین) و محصول (ذهنی و تصمیم گیری) پرداختند. داده های مربوط به رفتار تعاملی دانشجویان با استفاده از ثبت گزارش بلنداندیشی و رخدادها و عملکرد تعامل از طریق پرسشنامه (آلفای کرونباخ= 88/0) سنجیده شدند. روایی ابزارها توسط اعضای هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی تایید شد.
یافته ها: یافته ها نشان داد که تعامل دانشجویان با نظام های بازیابی اطلاعات بر حسب نوع محصول و سطح پیچیدگی عینی وظیفه کاری متفاوت است. به گونه ای که با افزایش سطح پیچیدگی عینی وظایف کاری، کاربران به ترتیب بیشتر به پایگاه های علمی، موتورهای جستجو و فهرست های رایانه ای تحت وب مراجعه می کنند؛ تعداد پرس وجوهای بیشتر با عبارت جستجوی طولانی تری استفاده کرده و نتایج بیشتری را بررسی و منابع بیشتری انتخاب می کنند و در نهایت زمان بیشتری به جستجو و انتخاب منابع اطلاعاتی اختصاص می دهند. این در حالی است که به طورکلی از فرآیند جستجوی وظایفکاری با سطح پیچیدگی بالا، رضایت و احساس موفقیت کمتری دارند. همچنین، آزمودنی ها برای وظایف کاری با محصول ذهنی، مدت زمان بیشتری به جستجو در نظام های بازیابی اطلاعات (به ترتیب، پایگاه های اطلاعاتی علمی، موتورهای جستجو و فهرست های رایانه ای تحت وب) پرداختند؛ تعداد پرس وجوی بیشتری صادر و منابع اطلاعاتی بیشتری مورد بررسی و انتخاب قرار دادند. در پایان، برخلاف تلاش تعاملی زیاد، رضایت کمتری از فرآیند تعامل با نظام بازیابی اطلاعات داشتند.
نتیجه گیری:درک چگونگی تاثیر ویژگیهای وظیفهکاری بر رفتار تعاملی کاربران میتواند برای طراحان نظامهای تعاملی بازیابی اطلاعات و نیز توسعهدهندگان نظامهای بازیابی اطلاعات شخصیسازیشده در توسعه مدلهای تعاملی راه گشا باشد.
Background and Aim: this study aimed to explore the impact of objective complexity and Product of work task on user's interactive information searching behavior.
Method: The research population consisted of MSc students of Ferdowsi university of Mashhad enrolled in 2012-13 academic year. In 3 stages of sampling (random stratified، quota، and voluntary sampling)، 30 cases were selected. Each of these cases searched 6 different types of simulated work tasks. Students’ Interactive Information searching behavior was measured by “loud thinking reports” and “log files”. Also، reliable questionnaire (Cronbach's alpha= 0.88) was applied to measure subjective complexity. Validity of tools was verified through Faculties of KIS at Ferdowsi university of Mashhad.
Results: By increasing level of objective complexity، users view more databases، search engines and web OPACs. Also they use more queries and select resources، visit and analyze more results and spend more time during search process. Totally، they feel less satisfaction and success. It was also found that most participants spend more time to search IR systems related to tasks including intellectual product. Also، they iterate queries، use more search facilities، view، analyze and select more search results and resources. At the end، in spite of more interaction، satisfaction and perception of search success were reported not favorable.
Conclusion: It is necessary to pay attention to work task characteristics in designing interactive and personalized IR systems. So، recommendations raised from this study are appropriate to improve and develop Interactive IR systems.