Abstract:
حرکت یکی از بنیادیترین تجربه های بشر است و انسان با شبیه سازی حرکت در ذهن ، آن را به حوزههای دیگری، که به واقع هیچ گونه حرکتی در آنها وجود ندارد، تسری می دهد. این شبیه سازی و تعمیم در زبان نیز منعکس می شود و کاربران زبان، عناصر و اجزای حرکت حقیقی را برای توصیف حرکت مجازی نیز به کار می برند. این مقاله بر نوع خاصی از حرکت مجازی، با عنوان حرکت پنداری، متمرکز است . حرکت پنداری به موقعیت هایی اطلاق می شود که در آنها وضعیت یک موجودیت ایستا، و به لحاظ مکانی ثابت ، با فعل حرکتی توصیف می شود. هدف این مقاله ، بررسی و تحلیل حرکت پنداری بر پایة دادههای زبان فارسی است . برای این منظور پیکرهای متشکل از ١٧٥٠ جمله را بر اساس معیارهایی که برای اجزای حرکت پنداری ، از سوی پژوهشگران شناختی ، تعریف شده است ، گردآوری و از بین آنها ٤٢ جمله را، که ساخت حرکت پنداری دارند، بررسی و تحلیل کردیم . نتایج بررسی ها نشان می دهد که در زبان فارسی رخداد اجزای مختلف ساخت حرکت پنداری، مانند پیکرنما و فعل حرکتی ، تابع محدودیت های معنایی و سبکی است . به این ترتیب که در فارسی اغلب از پیکرنماهایی که طول افقی دارند استفاده می شود. فعل های حرکتی به کاررفته در این ساخت ها نیز از نوع فعل هایی هستند که مسیر حرکت را واژگانی می کنند.
Machine summary:
"نتایج بررسی ها نشان می دهد که در زبان فارسی رخداد اجزای مختلف ساخت حرکت پنداری، مانند پیکرنما و فعل حرکتی ، تابع محدودیت های معنایی و سبکی است .
com ١- مقدمه حرکت پنداری ١(نیز حرکت انتزاعی ٢ (لانگاکر٣، ١٩٨٧) یا حرکت ذهنی ٤(ماتسوموتو٥، ١٩٩٦)) به موقعیت هایی اطلاق می شود که در آنها فعل های حرکتی ٦ برای پدیدههایی به کار می روند، که در حقیقت امکان حرکت ندارند (تالمی ٧، ٢٠٠٠).
trajector به عقیدة تالمی (٢٠٠٠) با وجود عدم جابه جایی آشکار موجودیت ها در حرکت پنداری، 1 نوعی حرکت پنهانی در این گونه جمله ها اتفاق می افتد، بنابراین شخصی که مفهومسازی می کند (گوینده یا شنونده)، از صحنة مورد نظر دیدگاهی دریافت می کند و به طور ذهنی ، حرکتی را برای پیکرنما شبیه سازی می کند.
به این معنا که اگر واژههای فوق به عنوان فاعل در جمله ای قرار داشتند که فعل آن حرکتی بود، آن جمله به عنوان جملة دارای ساخت حرکت پنداری انتخاب و رفتار پیکرنما در آن بر اساس نظرات متلاک (a٢٠٠٤) مشاهده و بررسی شد.
پیکرنماهایی که در این پژوهش جستجو و امکان رخداد آنها در ساخت حرکت پنداری بررسی شد، عبارتند از آبشار، برج، بزرگراه، پیچ ، پیچک، ترافیک، تونل ، جاده، حصار، خط آهن ، خیابان، دیوار، دیواره، راه، رود، رودخانه ، ساختمان، سیم ، صخره، کوچه ، کوره راه، مسیر، معبر و نرده.
اما آنچه در پیکرة ما از جمله هایی با ساخت حرکت پنداری به چشم می خورد، این است که فعل های حرکتی شیوهنما با محدودیت به مراتب بیشتری نسبت به فعل های حرکتی مسیرنما به کار می روند."