Abstract:
این پژوهش با هدف بررسی رابطه باورهـای معرفـت شـناختی و گـرایش بـه تفکـر انتقادی در دانش آموزان دورة متوسطه شهر ماکو انجام گرفت . جامعه آماری شامل کـل دانش آموزان متوسطه شهر ماکو است که با استفاده از روش تصادفی خوشـه ای تعـداد سیصدوچهل وشش نفر به عنـوان نمونـه آمـاری انتخـاب شـدند. روش تحقیـق روش همبستگی بود. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه باورهای معرفت شناختی «شومر» و پرسش نامـه تفکـر انتقـادی «کالیفرنیـا» بودنـد. بـرای تحلیـل اطلاعـات از آزمـون t گروههای مستقل و روش تحلیل واریانس و تحلیـل رگرسـیون بـه روش گـامبـه گـام استفاده شده است . نتایج حاکی از آن است که بین باورهای معرفت شناختی و گرایش به تفکر انتقادی رابطه معناداری وجود دارد و باورهای معرفت شناختی، پیش بینیکنندة یکی از مولفه های تفکر انتقادی (اسـتدلال اسـتقرایی) اسـت . همچنـین بـین باورهـای معرفت شناختی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری نیست . در گرایش به تفکـر انتقادی، در استدلال استقرایی دختران بالاتر از پسران بودند؛ در سـایر مولفـه هـا هـیچ گونه تفاوتی دیده نشد و باورهای معرفت شناختی میتواند گرایش به تفکر انتقادی را در دختران و پسران پیش بینی کند. همچنین نتایج حاصل از این تحقیق نشان مـیدهـد که باورهای معرفت شناختی میتوانند پیش بینیکنندة مولفه های گرایش به تفکر انتقادی باشند و نیز، مولفه های باورهای معرفت شناختی مـیتواننـد در جهـت تقویـت تفکـر انتقادی و پیشبرد اهداف آموزشی عواملی تاثیرگذاری باشند و با شناسایی ایـن باورهـا گامهای صحیح و موثری را در جهت رسیدن به شاخص های تفکر انتقادی برداشت .
Machine summary:
جدول ٣: آزمون رگرسیون چندگانه شاخص مدل ضریب رگرسیون R ضریب تعیین R R تعدیل شده خطای معیار برآورد مطلق دانستن علم A132/0 2/862 0/015 0/017 جدول ٤: تحلیل واریانس رگرسیون برای آزمون رابطۀ خطی بین متغیرها شاخص مدل مجموع مجذورات درجۀ آزادی میانگین مجذورات F سطح معنیداری مطلق دانستن علم رگرسیون باقیماندة جمع 50/178 2819/394 2869/572 1 50/178 8/169 6/122 /A014 جدول ٥: معادلۀ رگرسیون و آماره های همراه آن شاخص مدل سطح معنیداری t به دست آمده Beta خطای معیار B 1 ( ثابت ) مطلق دانستن علم 0/000 0/014 10/364 -2/474 0/132 0/519 0/114 5/384 -0/281 ب) تبیین سهم گرایش به تفکر انتقادی (استدلال استقرایی): به منظور سنجش تأثیر خالص هر یک از متغیرهای مربوط به باورهای معرفت شناختی (ساده بودن علم ، مطلق دانستن علم ، ذاتی تلقی کردن توانـایی یـادگیری ، سـریع بـودن فرآیند یادگیری) بر گرایش به تفکـر انتقـادی دانـش آمـوزان دختـر و پسـر، از آزمـون تفکر و کودک ، سال سوم، شمارة دوم، پاییز و زمستان ١٣٩١ رگرسیون چندگانه به روش گامبه گام استفاده شد.
تفکر و کودک ، سال سوم، شمارة دوم، پاییز و زمستان ١٣٩١ جدول ٢٠: آزمون تفاوت میانگین مؤلفه های گرایش به تفکر انتقادی (ارزش یابی) بین دانش آموزان دختر و پسر شاخص گروه تعداد میانگین انحراف معیار خطای معیار میانگین درجۀ آزادی t به دست آمده سطح معنیداری دختر 158 1/132 0/997 0/079 پسر 188 1/148 0/839 0/061 344 -0/162 0/261 تحلبل سئوال ٤ آیا در مؤلفه های باورهای معرفت شناختی (ساده بودن علم ، مطلق دانستن علم ، ذاتی تلقی کردن توانایی یادگیری، سریع بودن فرآیند یادگیری) بین رشته های مختلف تفاوتی معنیدار وجود دارد؟ چونF محاسبه شده (٠٧٢=F) با سطح معنیداری (٠٥٧٣=p) به دست آمده است ، در سطح ٠/٠٥= α معنیدار نیست .