Abstract:
هدف اصلی در این تحقیق برآورد تابع تقاضا با استفاده از سیستم تقاضای تقریبا ایده آل پویای خطی و روش رگرسیونهای به ظاهر نامرتبط در دوره زمانی 1386-1361 و هفت گروه درآمدی به عنوان مقطع و بررسی رفتار خانوارها از طریق محاسبه کششهای خودی و غیرخودی قیمتی و کشش درآمدی در گروههای کم و با درآمد بالا در مناطق شهری ایران است. برای این منظور به بررسی پنج آزمون اصلی شامل، فرضیه همگنی، فرضیه تقارن، قانون تقاضا، ضروری بودن گروه خوراک و یکسانی کشش غیرخودی در گروههای مختلف درآمدی پرداخته شد. نتایج آزمون همگنی نشان داد که مصرفکنندگان گروه کم درآمد در مصرف گروههای کالایی دچار توهم پولی هستند و به درآمد واقعی حساسیت ندارند. مصرفکنندگان گروه با درآمد بالا نیز در مورد گروه خوراک و متفرقه به درآمد واقعی خود توجه ندارند اما در مورد گروه پوشاک و مسکن به درآمد واقعی خود توجه دارند. آزمون تقارن، عدم تقارن در الگوی مصرف را نشان میدهد. بررسی قانون تقاضا نشان داد که کششهای خود قیمتی برای تمامی گروهها منفی است. نتایج محاسبه کشش درآمدی نشان میدهد که در گروه کم درآمد گروه خوراک و مسکن ضروری و گروه متفرقه و پوشاک لوکس هستند. در حالی که برای گروه با درآمد بالا، گروه بهداشت و تفریح و تحصیل از بقیه گروههای کالایی ضروریتر است و پس از آن سه گروه خوراک، پوشاک و مسکن قرار دارند و گروه کالایی متفرقه لوکس است. بررسی کشش قیمتی غیر خودی نشان میدهد جانشینی و مکملی برای گروههای کالایی یکسان از گروههای مختلف درآمدی، متفاوت است.
Machine summary:
هم چنين ، براساس يافته هاي اين پژوهش در سال هاي ١٣٥٠-١٣٦٦ شاخص نرخ متوسط تعرفه در مقايسه با ساير عوامل مورد بررسي بيشترين تأثير را بر روند واردات قاچاق گذاشته است .
هم چنين ، اين پژوهش نشان داد که در برنامه اول و دوم توسعه نرخ تورم نسبت به ساير عوامل از اهميت بيشتري در واردات قاچاق برخوردار است .
براي مثال قبل از انقلاب در سال ١٣٥٠سه سناريوي دوم ، اول و سوم بر روند افزايش شاخص واردات قاچاق بيشترين تأثير را داشته اما درميان شاخص هاي اين سه سناريو، متغير نرخ متوسط تعرفه تأثير بيشتري در مقايسه با ساير عوامل داشته است .
بنابراين ، در مجموع در سال هاي قبل از انقلاب ، شاخص نرخ متوسط تعرفه تأثير بيشتري در مقايسه با ساير عوامل مورد بررسي بر شاخص واردات قاچاق گذاشته است .
بعد از انقلاب و قبل از جنگ نيز، طي سال هاي ١٣٥٧- ١٣٥٨ سناريوهاي اول و دوم به عنوان سناريوهاي مشترک بالاتر مطرح بوده و در غالب اين سناريوها، شاخص واردات قاچاق افزايش بيشتري داشته است .
بنابراين ، در مجموع سال هاي بعد از انقلاب و قبل از جنگ ، شاخص نرخ متوسط تعرفه تأثير بيشتري در مقايسه با ساير عوامل مورد بررسي بر شاخص واردات قاچاق گذاشته است .
از اين رو، در سال هاي فوق ، روند افزايش شاخص واردات قاچاق متأثر از دو شاخص تفاوت نرخ ارز و بار مالياتي بوده است .
, (1389), ‘The application for fuzzy logic approach in illegal (Smuggle) trade modeling of Iran’, Faslnameh eghtesad meghdari(Barresi eghtesadi sabegh), 7(4), 117-149.
Journal of Economics Behavior & Organization,36, 1-17.