Abstract:
تكنولوژي مدرن انسان را با چالش هاي اخلاقي بي سابقه اي مواجه كرده است. از طرفي قرار گرفتن خود انسان به عنوان موضوع تكنولوژي و از طرف ديگر آثار گسترده و اجتناب ناپذيرِ رواج روزافزون تكنولوژي بر روي محيط زيست، تصميم گيري درباره نحوه توسعه و به كارگيري تكنولوژي را به چالش هايي اخلاقي بدل كرده است. يوناس در مقاله «تكنولوژي و مسئوليت، تاملاتي بر ماموريت جديد اخلاق» با مروري بر تغييراتي كه جايگاه انسان و شرايط او در نتيجه توسعه تكنولوژي مدرن داشته است مي كوشد نشان دهد نظام هاي اخلاقي سنتي با خصوصياتي كه دارند نمي توانند پاسخگوي مسائل اخلاقي نوظهور باشند. در اين مقاله سعي شده است بر مبناي مقاله يوناس، استدلال هايي كه اخلاق سنتي را در پاسخگويي به مسائل ناشي از تكنولوژي مدرن ناتوان مي داند صورت بندي و تحليل شوند. از آنجا كه اخلاق اسلامي نيز مشمول حكم يوناس درباره اخلاق هاي سنتي است، ما در اين مقاله به طور خاص از منظر اخلاق اسلامي، ادعاي يوناس درباره اخلاق هاي سنتي را محك مي زنيم و ظرفيت اين آموزه ها در پاسخگويي به پرسش هاي نوظهور و پيشگيري از وقوع بحران هاي معاصر را بررسي مي كنيم.
Machine summary:
يوناس در مقاله «تکنولوژي و مسئوليت ، تأملاتي بر مأموريت جديد اخلاق » با مروري بر تغييراتي که جايگاه انســان و شرايط او در نتيجه توسعه تکنولوژي مدرن داشته است مي کوشد نشان دهد نظام هاي اخلاقي سنتي با خصوصياتي که دارند نمي توانند پاسخگوي مسائل اخلاقي نوظهور باشند.
يوناس معتقد اســت نظام هاي اخلاقي موجود همگي در يک فرض مشترک اند و آن اين که شــرايط انســان يک بار براي هميشه داده شده است و بر اين اساس خير انسان نيز از پيش تعيين شده است .
(يوناس ، ١٩٧٣: ٤٥) به اين ترتيب از ديد يوناس اخلاق جديد بايد طبيعت جاندار و بي جان را نيز به حوزه مســئوليت انسان اضافه کند چون در غير اين صورت فرض وجود انسان بر کره زمين که لازمه هر نظام اخلاقي است ، زير سؤال مي رود و نحوه رفتار انسان با طبيعت نيز براساس همين انگيزه اصلي يعني حفظ بقاي بشر بايد تعيين شود.
بنابراين معيار توانمندي اخلاق اسلامي در پاسخگويي به ســؤالات اخلاقي مدرن ، اشاره مستقيم به اين مســائل و حکم اخلاقي شان نيست ، بلکه چنانکه يوناس نيز در استدلال هاي خود اصول اخلاقي را مورد توجه قرار داده بود، معيار وجود اصولي است که در موقعيت هاي جديد و نوظهور نيز کارآمدي داشته باشد و بتوان 0 براساس آن احکام مناسبي براي شرايط جديد استخراج کرد و يا اساساً از به وجود آمدن 0چنين معضلاتي جلوگيري کرد.
(
, 
, 
)
