Abstract:
هدف از اين پژوهش بررسي رابطه هوش معنوي و هوش هيجاني با رفتار شهروندي سازماني دبيران مدارس متوسطه شهر شيراز بود. روش پژوهش توصيفي از نوع همبستگي مي باشد. جامعه آماري اين پژوهش شامل تمامي دبيران مدارس متوسطه شهر شيراز به تعداد 2691 نفر در سال 93 - 1392 بوده اند. حجم نمونه شامل 202 نفر دبير مدارس متوسطه بود كه به روش تصادفي خوشه اي چند مرحله اي و بر اساس جدول كوكران انتخاب شدند. در اين پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد هوش معنوي (آمرام 2009) و هوش هيجاني (گلمن 1995) وپرسشنامه سنجش رفتار شهروند سازماني به وسيله پودساكف، مكنزي، مورمن و فيتر (1991) استفاده شد. روايي محتوايي هر سه پرسش نامه به وسيله صاحبنظران تاييد شد و پايايي آن پس از اجراي آزمايشي بين 30 نفر از دبيران به وسيله محاسبه آلفاي كرونباخ براي سه پرسشنامه به ترتيب 80/0 ، 79/0 و 83/0تعيين گرديد.داده هاي گردآوري شده با استفاده از نرم افزار SPSS و در دو سطح آمار توصيفي و آمار استنباطي(ضريب همبستگي پيرسون، آزمون t و رگرسيون چندگانه) مورد تحليل آماري قرار گرفتند. نتايج نشان دادند: بين هوش هيجاني و ابعاد آن با رفتار شهروندي رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بين هوش معنوي با رفتار شهروندي رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. در هوش معنوي: هوشياري، تعالي، حقيقت يابي، سازش و هدايت دروني با رفتار شهروندي رابطه مثبت و معنادار وجود داشت و تنها بعد متانت با رفتار شهروندي رابطه منفي و معنادار دارد. بين دبيران مرد و دبيران زن مدارس متوسطه در رفتار شهروندي تفاوت معنادار وجود ندارد. در ابعاد هوش معنوي در متانت تفاوت معنادار مشاهده نشد. در هوش هيجاني و بعد همدلي تفاوت معنادار به نفع دبيران زن مشاهده شد و در ابعاد خودآگاهي،خود كنترلي و خود انگيزي تفاوت معناداري مشاهده نشد.از بين هوش معنوي و ابعاد آن، تنها هوش معنوي (27%) و هوش هيجاني و ابعاد آن تنها هوش هيجاني (24%) توان پيش بيني رفتار شهروندي سازماني را دارند.
Machine summary:
"1 - Organizational Citizenship Behavior مطالعات میدانی در پژوهش های گوناگون نشان می دهند که رفتار شهروندی سازمانی اثربخشی مدارس را افزایش می دهد زیرا منابع را برای دست یابی به هدف های مولد آزاد می سازد، به هماهنگی فعالیت ها در سازمان کمک می کند و معلمان را قادر به سازگاری بیش تر با تغییرات محیطی می سازد(٢٠٠٠ ,Podsakoff et al)،(٢٠٠٧ ,Ron &Somech ).
ضریب متغیر تعداد میانگین انحراف استاندارد سطح معناداری همبستگی هوش 74/28 202 15/4 هیجانی 0/0001 0/49 رفتار 15/70 202 2/3 شهروندی داده ها نشان مـی دهـد کـه بـین هـوش هیجـانی و رفتـار شـهروندی دبیـران رابطـه مثبـت و معنادار(٠٤٩=r و٠/٠٠٠١ ≥P)وجود دارد.
انحراف ضریب همبستگی با رفتار متغیر تعداد میانگین سطح معناداری استاندارد شهروندی خود آگاهی 202 27/59 6/4 0/42 0/0001 خود کنترلی ٢٠٢ 11/88 3/6 0/43 0/0001 خود انگیزی 202 19/27 5/1 0/43 0/0001 همدلی 202 15/51 3/4 0/36 0/0001 داده ها نشان می دهند که بین هوش هیجانی و ابعاد آن با رفتار شهروندی دبیران رابطـه مثبـت و معنادار در سطح (٠٠٠٠١≥p) وجود دارد و روابط مـشاهده شـده بـین ٠/٣٦ تـا ٠/٤٣ مـی باشـد.
این نتیجه در بررسی ابعاد هوش هیجانی با رفتارشهروندی محسوس تر اسـت زیـرا داده های این بررسی نشان می دهند که بین ابعاد هوش هیجانی با رفتار شـهروندی دبیـران رابطـه مثبت و معنادار وجود دارد و روابط مشاهده شده بین ٠/٣٦ تا ٠/٤٣ می باشد، یعنی هر اندازه خـود آگاهی، مدیریت و مهار هیجان ها، برانگیختن خود و همدلی در دبیران متوسطه تقویت و رشد کند، می تواند در رفتار شهروندی آنان موثر بوده و تا حد بسیار زیـادی مولفـه هـای رفتـار شـهروندی را تقویت می کند."