تساوي حقوق در بستر قانون اساسي ايران و نهج البلاغه Journal Article

Writer: گلی، حسین ؛ اله وردیها، محمد مهدی ؛ کاوند، علیرضا ؛

پژوهشنامه نهج البلاغه پاییز 1395 - شماره 15 ، Science-Research (Ministry of Science/ISC (‎17 page(s) - From 117 to 133 )

Keywords: عدالت اسلام قانون اساسی نهج البلاغه تساوی حقوق حقوق امام علی ( ع ) مساوات

Abstract:

موضوع تساوي حقوق از جمله مسائلي است كه همواره مورد توجه انديشمندان و مصلحان تاريخ بشر، به ويژه امام علي(ع) بوده است؛ به طوري كه در سخنان آن حضرت، زواياي اين موضوع بسيار مهم، موج مي زند. از ديرباز، نگرش هاي مختلف به تساوي حقوق، باعث تفاوت ديدگاه ها نسبت به مساله تساوي حقوق شده است؛ در قانون اساسي ايران، اصل 3، 19، 20، 34 و 35 به مساله تساوي حقوق پرداخته شده و بر مبناي آموزه هاي حقوقي و مديريتي نهج البلاغه، مي توان مباني ديني- حقوقي اين اصول را بهتر درك كرد و دقيق تر تحليل نمود. نگاه امام علي(ع) داراي ويژگي ها و خصوصياتي است كه آن را از ساير نظرات، متمايز و برجسته مي سازد. اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي و با تكيه بر سيره امام علي(ع) و سخنان ايشان به ويژه در نهج البلاغه بدين يافته هاي مهم دست يافته است: 1- از نظرگاه امام علي(ع)، حقوق نه ناشي از اراده اجتماع يا قدرت ها و نه ناشي از سير تاريخي است، بلكه برخاسته از تكوين عالم خلقت و سرشت هستي است و ريشه در وحي دارد؛ 2- تساوي حقوق، به مفهوم داشتن امكانات يا موقعيت هاي برابر نيست بلكه به معناي امكان بهره برداري مساوي، طبق استعداد ها و توانمندي هاي افراد يك جامعه است 3- تساوي در كرامت انساني و بهره برداري از امكانات و همچنين اجراي قانون، امري معقول و منطقي است، ولي اعتقاد به تساوي محض در شغل ها نامعقول و غيرطبيعي مي نمايد

Machine summary:

بیان مسئله یکی از پرسش های مهم در این زمینه این است که آیا آنچه در بیان اندیشمندان معاصر در حوزه حقوق مطرح شده ، کامل ترین و دقیق ترین مسائل و قوانین حقوقی بوده و بیش از آن چیزی قابل طرح نیست ؟ همچنین چگونه میتوان به سعادت ابدی و زندگی متعالی و مترقی و فهم صحیح از معنای تساوی حقوق و حقوق متقابل دست یافت ؟ پرسش دیگر اینکه چگونه میتوان قانون اساسی کشور ایران را کاملتر و پربارتر ساخت و کدام بخش از قانون اساسی ما بیشتر نیاز به بازنگری یا تقویت اصول و بندهای خود دارد تا همه ابعاد متعدد و زوایای پیدا و پنهان خود را در حقیقت امر، در برگیرد و انطباق تام و کاملی با روح تعالیم دینی - اجتماعی ما در باب حکومت دینی داشته باشد؟ آیا حق و تکلیف ، مبتنی بر اراده اجتماع است ؟ مبنای حقوق از دیدگاه اسلام و نهج البلاغه چیست ؟ مهم ترین عامل رفع مشکلات مهم اقتصادی چه میتواند باشد؟ همچنین ، دیدگاه خاص اسلام به انسان چگونه است ؟ در این تحقیق به پرسش هایی از این دست پاسخ داده خواهد شد. در واقع با مطالعه منابع متعدد در خصوص سیره ایشان به ویژه نهج البلاغه میتوان بیان داشت که تساوی و مساوات به فرموده ایشان انواعی دارد که برخی از آن ها عبارت اند از: الف - تساوی مردم در برابر قانون حضرت امام علی(ع ) همگان را در برابر قانون مساوی میدانند و از یک طرف ، خطاب به افراد صاحب قدرتی مثل طلحه و زبیر میگویند که با توجه به قانون الهی در مورد برابری مردم نسبت به بیت المال ، انتظار دیگری از او نداشته باشند و از سوی دیگر خطاب به مردم ، یکی از حقوق آنان را که برای زمامداران ایجاد تکلیف میکند (یعنی همان حق قانون مداری) یادآور میشود(خطبه /٢٠٥).

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: