Abstract:
اکراه از جمله عواملی است که اراده آزاد و قصد مرتکب را متاثر نموده، عنصر روانی جرم را مخدوش و
متزلزل می کند. این موضوع سبب شده، قوانین بیشتر کشورها مانند فرانسه و نیز قانون مجازات اسلامی در جرائم تعزیری و بازدارنده، ضمن حکمی موافق با اصول مترقی و پیشرفته حاکم بر حقوق کیفری روز دنیا
آن را مانع از مسئولیت کیفری بدانند. اما قانونگذار اسلامی در اقدامی بر خلاف این اصول، قتل ناشی از
اکراه را عمد و مستوجب قصاص دانسته است. غافل از این که، هر چند اکراه ملجی مورد نظر در ماده 573
قانون جدید مجازات اسلامی اراده و قصد مرتکب را به شکل مطلق سلب نمی کند؛ ولی فقدان رضا نیز آن
را در حد عدم قرار داده و شکلی کاملا صوری به عنصر روانی جرم می بخشد؛ اوضاع و احوال خاصی که
در آن، اسناد معنوی قتل به مباشر جنایت با بعضی از شروط عامّه تکلیف در فقه جزائی اسلام از جمله
ضرورت وجود رضا و قصد، ونیز اصل لزوم و تحقق واقعی عنصر روانی در قوانین عرفی دنیا سازگاری
ندارد.
Machine summary:
"غافل از این که ، هر چند اکراه ملجی مورد نظر در ماده ٣٧٥ قانون جدید مجازات اسلامی اراده و قصد مرتکب را به شکل مطلق سلب نمیکند؛ ولی فقدان رضا نیز آن را در حد عدم قرار داده و شکلی کاملا صوری به عنصر روانی جرم می بخشد؛ اوضاع و احوال خاصی که در آن ، اسناد معنوی قتل به مباشر جنایت با بعضی از شروط عامه تکلیف در فقه جزائی اسلام از جمله ضرورت وجود رضا و قصد، ونیز اصل لزوم و تحقق واقعی عنصر روانی در قوانین عرفی دنیا سازگاری ندارد.
) نتیجه گیری با توجه به مباحث مطرح شده ، باید که حکم ماده ٣٧٥ قانون مجازات اسلامی و نظر مشهور فقها فقه مبنی بر عدم تحقق اکراه (اجبار معنوی) در قتل را بر خلاف اصول و موازین حقوقی پیشرفته دنیا از جمله قانون جزای جدید فرانسه به عنوان نمونه بارز و آشکار این اصول ، ونیز احکام شریعت اسلام همچون لزوم و وجوب حفظ جان مسلمان ، حدیث تقیه ، قاعده اضطرار و صراحت حدیث نبوی رفع در برداشته شدن مسئولیت از مرتکب جرم اکراهی دانست ."