Abstract:
امروزه بررسی بحرانهای ناشی از کمبود منابع آب به صورت یکی از مباحث مورد توجه در دستور کار دولتها در آمده است. برخی ژئوپلیتیسینها، قرن 21 را سدهی هیدروپلیتیک میدانند و بر این باورند که اغلب درگیریها و جنگهای منطقهای در جهان به دلیل بحران برامده از کمبود آب خواهد بود. هیدروپلیتیک مطالعه ستیز و همکاری میان ملتها بر سر تقسیم منابع آبی است. در حالی که یکی از عوامل جنگهای آینده و خشونتهای مدنی و اجتماعی میتواند از کمبود منابع آب، غذا، جنگل و شیلات ناشی شود. سؤال اصلی مقاله این است که کشورهای اسلامی از جهت منابع آب در چه وضعیتی از تنش قرار دارند؟ این مقاله به روش توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای و سایتهای اینترنتی به دنبال بررسی وضعیت منابع آب به ویژه آب شیرین و کمبود آن در کشورهای اسلامی و به ویژه ایران میباشد. نتایج نشان میدهد که در کشورهای اسلامی مورد مطالعه و به ویژه ایران، منابع آب شیرین و قابل استفاده برای مردم در وضعیت مناسبی قرار ندارد. و با ادامه روند موجود در آینده نیز چالشها و درگیریهایی بر سر منابع آب به وجود خواهد آمد؛ همچنان که هم اکنون نیز اعتراضات و آشوبهایی بر سر تقسیمات آب اتفاق افتاده است.
Machine summary:
(UNEP,2016b) بنابراین، این مسئله شکل میگیرد که برخی از کشورهای اسلامی از نظر بحران منابع آب و وضع منابع آب شیرین در چه وضعیتی قرار دارند و چگونه هستند؟ نمودار 1: تبعات ناشی از کمبود و بحران منابع آب بهویژه منابع آب تجدیدپذیر رجوع شود به تصویر صفحه منبع: (کوشکی، 1382: 112) ترسیم: نگارنده 3- روش، پرسش و فرضیه تحقیق روش تحقیق در این مقاله بر اساس هدف بنیادی و ماهیت و روش توصیفی است که با استفاده از منابع کتابخانهای و سایتهای اینترنتی به بررسی وضع بحرانی منابع آب تجدیدپذیر در برخی از کشورهای اسلامی و بهویژه ایران پرداخته است.
برای مثال بر اساس این شاخص، با توجه که در حال حاضر سرانه آب تجدیدپذیر ایران حدود 1900 مترمکعب است ایران در آستانه تنش آبی قرار دارد.
3. شاخص مؤسسه بینالمللی مدیریت آب: مؤسسه مذکور دو عامل درصد برداشت کنونی نسبت به کل منابع آب سالانه و درصد میزان برداشت آب در آینده نسبت به برداشت آب در حال حاضر را همزمان مورد استفاده قرار میدهد که بر اساس این شاخص ایران در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد.
جدول 6: 33 کشوری که در سال 2040 با تنش آبی بالایی مواجه خواهند بود رجوع شود به تصویر صفحه وضعیت آب در برخی کشورهای اسلامی قاره افریقا در ارتباط با وضعیت آب در برخی کشورهای اسلامی افریقا، بیشترین تفاوتها حدود 70 درصد یا بیشتر در اتیوپی، گامبیا، نیجریه و سیرالئون بوده، که اکثرا دارای جمعیت روستایی هستند.