Abstract:
جهانی بودن یا قومی و منطقه ای بودن دو ویژگی متمایز است که ادیان الهی به آن نام بردار می شوند. بررسی و تحلیل جهانی بودن دین انبیاء اولوالعزم یا قومی و منطقه ای بودن دین ایشان و با نگاهی ویژه پژوهش درباره دین حضرت موسی (ع)محور این نوشتار است.قرآن پیامبران را در دو گروه اولوالعزم و غیراولوالعزم تقسیم کرده اند.آموزه های روایی بیانگر آن اند که موسی سومین پیامبر اولوالعزم در سلسله پیام آوران الهی است. نگاشته پیش رو با رویکردتوصیفی‑تحلیلی از دادهای مطالعاتی به روش کتابخانه ای، نخست معنای جهانی بودن دین را بیان و در ادامه با کنکاش در روایات اسلامی، خاستگاه اولوالعزم خواندن این انبیاء را مشخص می نماید. بررسی رابطه معانی مختلف جهانی بودن و معانی اولوالعزم و مراجعه به آیات قرآن کریم و همچنین منابع یهود از جمله آیات تورات و تاریخ یهودیت، برای بیان محدوده شریعتی و تبلیغی دین حضرت موسی (ع) گام پایانی در تعیین قلمروی شریعت موسوی است که به اثبات شمول افرادی تعالیم دین موسی (ع) و اختصاص تبلیغی ایشان نسبت به قوم بنی اسرائیل و فرعونیان می انجامد.
Machine summary:
"(اپستاین ، ١٣٨٥،ص ١٦) چنانچه گذشت در بین معانی جهانی بودن صرفا در مورد معنای اول یعنی عمومیت تعالیم دین برای تمامی مخاطبان و معنای دوم یعنی عمومیت تبلیغ می توان محل نزاع را ترسیم کرد زیرا در دو معنای دیگر یعنی انحصار علم جهانی (علم الکتاب ) به نب ی اکرم (ص ) و لزوم تصدیق جهانیان به نبوت نبی اولوالعزم اختلافی وجود نداردبا توجه به روایات امر سوم به عمومیت مخاطبین انبیاء اولوالعزم ازجمله موسی (ع ) پیمی بریم لذا محل نزاع منحصر در عمومیت تبلیغ انبیاء اولوالعزم می شود با دقت در مضمون روایات که صرفا عمومیت مخاطبین را اثبات می کنند و ضمیمه آیات قرآن که انحصار تبلیغی شریعت موسوی نسبت به قوم فرعون و بنیاسرائیل افاده مینمایند به این نکته دست می رسیم که دین موسی (ع ) ازلحاظ تعالیم و مخاطبان جهانی است اما محدودهتبلیغی شخص موسی (ع )صرفا قوم فرعون و بنیاسرائیل بوده است نتیجه آنکه تهافت بین روایات که دال بر جهانی بودن دین موسی (ع )بود و آیات قرآن کریم و تاریخ قوم یهود- که قومی یا نهایتامنطقه ای بودن این دین را اثبات می کرد- با تأکید بر عمومیت تعالیم و مخاطبان و خصوصیت تبلیغ آن حضرت برای عده ای خاص برطرف میشود علاوه بر اینکه روایات امر دوم صرفا بر مرجعیت علمی موسی (ع ) برای سایر انبیاء تأکیدمیکردو دلالتی بر عموم تبلیغ این دین توسط ایشان نداشت به بیان دیگرصرفا تلقی دین توسط موسی (ع ) انجام شده و انبیاء دیگر هم عصر ایشان و بعد از ایشان تا زمان عیسی (ع ) باید دینی را که توسط موسی (ع ) دریافت شده تبلیغ کنند."