Abstract:
طبقه بنــدی علوم در منابع کهن ریشــه در دو منبع وحــی و عقل دارد و مبتنی بر تجربه ذهنی و عینی اندیشمندان اسلامی و منبعث از هستی شناسی، معرفت شناسی و روش شناسی برگرفته از نگاه توحیدی اســت. در نتیجه یک رابطه پویا میان اسلام و گونه های مختلف
دانش به ویژه علوم طبیعی، ریاضی و انسانی در تمدن اسلامی شکل گرفته است. در شــرایط کنونی هر چند ما موضع روشــنی در طبقه بندی دانش هــا نداریم، ولی نقد تاریخی می تواند سرآغاز شکل گیری تقسیم علوم شود. ما می دانیم اگر یک پارادایم نوین نداشــته باشــیم، نخواهیم توانست پاسخ پرســش های جدید را ارائه دهیم، در نتیجه ابتدا آشــفتگی و به دنبال آن بحران پیش خواهد آمد و بحران به یک انقلاب خواهد انجامید. در ایران معاصر هر روز رشته ها، منابع و آثار نوگرایانه ظهور پیدا می کند، و جامعه علمی هر روز بیشــتر توانایی های خود را در تولید دانش نشان می دهد. از یک سو این پویایی و از ســوی دیگر تامل در تقســیم علم در منابع اسلامی این واقعیت را به ما می آموزد که ما
می توانیــم به یک پارادایم نوین با توجه به مقتضیات کنونی دســت یابیم. در این پارادایم ماهیت علم و داده های آن، اجزا، اختلاف و اشــتراک دانش ها، ابزارهای شناخت و عوامل
تاثیرگذاری در شکل گیری آن و روش های نیل به حقیقت قابل حصول است.
Machine summary:
تجربه ذهني و عيني انديشــمندان اســل مي و منبعث از هستي شناســي ، معرفت شناسي و روش شناسي برگرفته از نگاه توحيدي است ، در نتيجه يک رابطه پويا ميان فلسفه اسل مي و گونه هاي مختلف دانش به ويژه علوم طبيعي ، رياضي و انساني وجود دارد.
در اين پارادايم ماهيت علم و داده هاي آن ، اجزا، )مرزبان ، ١٣٧٥: ١٩٧( اختل ف و اشتراک دانش ها )همان ، ٢٣٣( ابزارهاي شــناخت و عوامل تأثيرگذار در شــکل گيري آن و روش هاي نيل به حقيقت و امر واقع ، توضيح داده شــده اســت و ما مي توانيم حضور هستي شناسي و معرفت شناسي و روش شناســي ايشــان را لمس کنيم ؛ ولي اين مباحث در تقسيم علوم در فلسفه اسل مي معاصر مورد غفلت جدي واقع شده است .
ايشان به طور کلي حکمت را "دانستن همه چيزها چنان که هستند" )خواجه نصيرالدين طوســي ، ١٣٦٩: ٣٨( تعريف مي کند؛ يعني نوعي وحدت ميان هستي و دانش را اذعــان دارد و غياث الدين منصور دشــتکي )٨٦٦ ـ پيــش از٩٥٠( از پايه گذاران مکتب شــيراز، بر اين باور اســت که جستجوي هرچيزي ـ از جمله علوم ـ پس از علم به وجود آن امکان پذير اســت .
طبقه بنــدي علوم در منابع اســل مي ريشــه در دو منبع وحي و عقــل دارد و مبتني بر تجربه ذهني و عيني انديشــمندان اســل مي و منبعث از هستي شناسي ، معرفت شناسي و روش شناســي برگرفته از نگاه توحيدي است ، در نتيجه يک رابطه پويا ميان آيين و فلسفه اسل مي و گونه هاي مختلف دانش به ويژه علوم طبيعي ، رياضي و انساني وجود دارد.