Abstract:
یکی از اشکال مشارکت سازمانهای غیردولتی در دادرسیهای بینالمللی، حضور در قالب تأسیس حقوقی «دوست دادگاه» است. آنها از طریق این نهاد حقوقی میتوانند، اظهارات خود درخصوص وقایع و قواعد حاکم بر دعوی را به صورت مکتوب یا شفاهی به دادگاه تقدیم کنند. اما واکنش مراجع قضایی و شبهقضایی بینالمللی نسبت بدین شیوۀ مشارکت یکسان نبوده است. در این میان رویکرد دادگاه بینالمللی حقوق دریاها بر خلاف دیوان بینالمللی دادگستری که از پذیرش لایحۀ دوستان دادگاه از سوی سازمانهای غیردولتی اجتناب کرده، اندکی منعطف بوده است. به همین جهت پژوهش پیشروی بر آن است تا جهات انعطاف در رویۀ قضایی دادگاه بینالمللی حقوق دریاها را در پرتو قضایای اخیر مطرحشده در آن نهاد نشان دهد.
One of the forms of participation of international non-governmental organizations in international proceedings is intervention as a "Friend of the Court". Through this legal institution، they can present their remarks in writing or orally on the facts and the laws governing the claim to the court. But reaction of International judicial and quasi-judicial authorities to this Institution has been different. Meanwhile، the approach of International Tribunal for the Law of the Sea has been flexible، unlike International Court of Justice، which have avoided accepting the remarks of Friends of Court. Therefore، the current research aims at presenting flexibilities in judicial procedures of the International Tribunal of the Law of the Sea in light of recent Precedent of that court.
Machine summary:
اما رکن استیناف با وجود پذیرش کلی لایحۀ دوستان دادگاه در رویۀ خود، اندکی از آن ها را مفید تشخیص داده است ، زیرا درخصوص این مسئله اختلاف نظر عمیقی بین دولت های عضو سازمان جهانی تجارت وجود دارد.
١. مبنای حقوقی مشارکت سازمان های غیردولتی در قالب دوست دادگاه در دیوان بین المللی کیفری، مادة (١) ١٠٣ قواعد آیین دادرسی دیوان است که به موجب آن یک شعبه در هر مرحله از رسیدگی، اگر برای رسیدگی متناسب پرونده این امر را مطلوب تشخیص دهد، میتواند از دولت ، سازمان یا شخص دعوت کند تا ملاحظات خود را درخصوص هر موضوعی که شعبه متناسب تشخیص دهد به صورت کتبی یا شفاهی تقدیم دیوان کند یا در مواردی که آن ها به ابتکار خود اطلاعاتی تقدیم میکنند، چنین مجوزی اعطا شود.
اما قواعد آیین دادرسی دادگاه بین المللی حقوق دریاها کـه مشـابه قواعـد مربوطـۀ دیـوان بـین المللـی دادگسـتری تنظـیم شـده اسـت ، مداخلـه بـا عنـوان دوسـت دادگـاه را در 1 رسیدگیهای ترافعی و مشورتی اجازه داده است .
دیوان بین المللی دادگستری با وجود رویکرد مضیق خود نسبت به مشارکت سازمان های غیردولتی، در سال ٢٠٠١ با هدف افزایش کارآمدی، دستورالعملی را برای استفادة دولت ها تصویب کرد و در آن لوایح کتبی ارائه شده از سوی سازمان های غیردولتی را در رسیدگیهای مشورتی به منزلۀ منبع اطلاعاتی پذیرفت .
در نظر مشورتی «آفریقای جنوب غربی»، اتحادیۀ بین المللی حقوق بشر خواستار این شد که بتواند اظهارات خود را به صورت کتبی و شفاهی در جریان رسیدگی ارائه دهد ( ,International Status of South West Africa ٣٢٤ :١٩٥٠ Advisory Opinion, Letter from the Registrar, ICJ Pleadings).