Abstract:
وهابیت داعیة توحید و مبارزه با شرک را دارد و با شعار دفاع از توحید، افکار و عقاید نادرست خود را به مسلمانان القا میکند، باید دید که آیا آنان درک و تفسیر درستی از توحید ذات و صفات و توحید افعالی و عبادی دارند یا خیر؟ نوشتار حاضر پس از گزارش دیدگاه وهابیت در باب توحید صفاتی، مهمترین اشکالات و انحرافات دیدگاه آنان در خصوص توحید صفات را بررسی نموده و اثبات می کند که وهابیان، با توجه به مبنا و روشی که در فهم قرآن و روایات دارند، فهم و تفسیر درستی از حقایق و معارف عمیق دین؛ از جمله توحید ذاتی و صفاتی ندارند و در واقع، از درک و اثبات توحید حقیقی و تنزیهی عاجزند و از سخنان و دیدگاههای آنان توحید حقیقی و قرآنی استنتاج نمیشود و در بحث توحید صفاتی، گرفتار سه مشکل تناقض، تعطیل و تجسیماند.
این مدعا با ارائة شواهد کافی از اقوال آنان در باب توحید صفات و همچنین با تحلیل مبانی فکری آنان اثبات شده است.
Machine summary:
«خداي سبحان فوق مخلوقات است و بر عرش استقرار دارد و ذات او با ذات مخلوقات، مباين است و هر شب از عرش به آسمان دنيا پايين ميآيد و در روز قيامت راه ميرود و تأکيد ميکند که اهل سنت و جماعت اين صفات را به معناي حقيقي (ظاهري) آنها براي خدا اثبات ميکنند و از هرگونه تأويلي مانند تأويل يدالله به قدرت، و نزول به نزول امر خدا، و استوا به معناي استيلا اجتناب ميکنند.
در نتيجه وهابيت بر خلاف ادعايشان ـ كه خود را اهل توحيد ميدانند ـ اهل تجسيم وتشبیهاند و درک درستي از توحيد ذات و صفات ندارند؛ زيرا لازمة توحيد حقيقي، تنزيه ذات ربوبي از همة صفاتي استکه مستلزم نقص و تحديد و تشبيه ذات خداست و راه اثبات توحيد ذات و صفات، تنزيه خدا از صفات سلبي و نقایص و تشبيه و تعطيل است، و اگر ادعا ميكنند مراد آنان از صفات ظاهري ـ كه به خدا نسبت ميدهند ـغير از معاني ظاهري اين الفاظ است، چنين سخني نوعي تناقض در ديدگاه آنان و پذيرش همان تأويلي است که آن را نفي ميكردند.
بنابراين، با حمل صفات بر معاني ظاهري آنها، ديگر اين قيود (بلا تشبيه و بلا تكييف و بلا تعطيل) بيمعناست؛ چون مستلزم تناقض است؛ زيرا هم اثبات شيء و هم نفي آن است؛ يعني خدا جسم است و جسم نيست؛ دست دارد و دست ندارد؛ عرش دارد و ندارد؛ جلوس و نزول و آمدن دارد و ندارد.