Abstract:
هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین مؤلفه های الگوی سایبرنتیک از دیدگاه مدیران کتابخانه های دانشگاهی است. این پژوهش به روش پیمایشی تحلیلی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل 753 نفر از مدیران و کتابداران مسئول مستقر در کتابخانه های دانشگاهی شهر تهران و مراکز قطب علمی شهرهای دیگر است که تعداد 250 نفر با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر اساس جدول کرجسی و مورگان (پاول، 1385) تعیین شد. گردآوری داده های مورد نیاز پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته بر اساس دیدگاه بیرن بائوم (1382)، نظرخواهی از خبرگان و متخصصان این حوزه بود. پرسشنامه 6 مؤلفه شامل نظارت وکنترل، پیوندها، تصمیم گیری، سلسله مراتب و رهبری دارد که بر اساس طیف لیکرت از مدیران نظرخواهی شده است و با استفاده از نرم افزارهایSPSS-20 به تجزیه و تحلیل دادهها پرداخته شده است. تحلیل دادههای گردآوری شده با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون انجام شد. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین مؤلفه های اصلی الگوی سایبرنتیک در کتابخانه های دانشگاهی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد. دارد و انتظار میرود تغییر در جهت هریک از مؤلفه ها، به بهبود سایر مؤلفهها نیز بی انجامد و بالعکس. یافتههای این پژوهش میتواند به استقرار نظام مدیریت علمی مبتنی بر الگوی سایبرنتیک که در نهایت منجر به دستیابی به اهداف و راهبردهای کتابخانه های دانشگاهی شود.
Machine summary:
Harold Koontz مباني نظري همانگونه که از عنوان پژوهش بر ميآيد هدف بررسي رابطه بين مؤلفه هاي الگوي سايبرنتيک در کتابخانه هاي دانشگاهي ايران از ديدگاه مديران بر اساس نظريه بيرن بائوم (١٣٨٢)، شش مؤلفه از هفت مؤلفه احصاء شده از الگوي سايبرنتيک است تا سيستم مديريت کتابخانه هاي دانشگاهي در ارتباط با اين مؤلفه ها بررسي شود.
نتايج پژوهش وي نشان داد ميان مؤلفه هاي الگوي سايبرنتيک ، ارتباط مستقيم و معنيداري وجود دارد و اين بدان معني است که وضعيت هريک از مؤلفه ها در کتابخانه هاي دانشگاهي، وضعيت ساير مؤلفه ها را تحت تأثير قرار ميدهد، به نحوي که اگر نظام نظارتي به ميزان زيادي منطبق بر الگوي سايبرنتيک باشد به موجب همبستگي معنيدار ميان مؤلفه ها، گرايش به انطباق وضعيت کتابخانه هاي دانشگاهي با ساير مؤلفه ها نيز وجود دارد.
شيراسماعيل (١٣٩١) در پايان نامه خود با عنوان «ميزان کاربست مؤلفه هاي الگوي سايبرنتيک در مديريت دانشگاه آزاد نجف آباد» يافته هاي پژوهش F مشاهده شده ، تفاوت معناداري را بين نظرات اعضاي هيات علمي در خصوص ميزان ارتباط بين خرده مقياس هاي کنترل و نظارت ، پيوندهاي سست و سخت ، تصميم گيري، توازن در مديريت ، و رهبري در دانشگاه براساس مرتبه علمي نشان داد.
در پايان با توجه به يافته ها و نتايج پژوهش و روابط بين مؤلبفه هاي الگوي مديريت سايبرنتيک پيشنهاداتي براي بهبود سيستم مديريت کتابخانه هاي دانشگاهي اشاره ميشود: -با توجه به اينکه از ديدگاه مديران ، بيشترين ارتباط بين مؤلفه نظارت و کنترل با مؤلفه پيوندها و تعاملات است و اين به دليل ماهيت اجتماعي کتابخانه ميباشد، بهتر است در ساختار مديريت کتابخانه به نقش اجتماعي کاربران (جامعه ) کتابخانه در تعاملات و هدايت آنان توجه بيشتري شود.