Abstract:
هدف/ زمینه: هدف مقاله حاضر، تشریح مفهوم فناوری ترغیبی، اصول و راهبردهای حاکم برآن و نیز مدل رفتاری فاگ است. این مدل چگونگی تاثیرگذاری این فناوری بر رفتار انسان را به تصویر می کشد. به دلیل عدم کفایت اصل استفاده پذیری در طراحی نظامهای اطلاعاتی، در سالهای اخیر توجه ویژهای به نوعی از فناوری با عنوان فناوری ترغیبی معطوف شده است. هدف فناوری ترغیبی، تاثیرگذاری بر رفتار کاربر با بهره گیری از فنون و راهبردهای متقاعدسازی در محصولات الکترونیکی و رایانه ای، وب سایتها و نرم افزارها به گونه ای است که بر افراد تاثیر مثبت بگذارد و در نتیجه آن نگرش و رفتار آنها را تغییر دهد.
روش: این پژوهش با بررسی اسنادی رویکرد فاگ در فناوریهای ترغیبی، مدل رفتاری و راهبردهای حاکم بر این فناوریها، به شناسایی کاربردهای بالقوه این فناوریها در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی که بیش از سایر حوزه ها با تعاملات کاربران و فناوریها سرو کار دارد، پرداخته است.
یافته ها: کاربرد در آموزش استفاده از کتابخانه و نظامهای اطلاعاتی، یادگیری، بازاریابی خدمات و منابع کتابخانه، طراحی وب سایت کتابخانه ها، طراحی نظامهای اطلاعاتی، کاربرد در نظامهای توصیه گر، رفع مشکلات بازیابی اطلاعات با استفاده از اصول فناوریهای ترغیبی نظیر پیشنهاد، فراهم آوری تجربه و...، برخی از کاربردهای فناوریهای ترغیبی هستند که در این مقاله با ارائه مثالهایی به منظور ارائه تصویری عینی و مصداق واقعی این کاربردها بررسی می شوند. در پایان، به منظور ارائه راهکارهای عملی، مراحل عملی جهت طراحی فناوریهای ترغیبی تشریح شده است.
Machine summary:
بدین ترتیب، درحالیکه فراهم آورندگان تجاری اکنون کتابخانهها را با چالش از دست دادن کاربرانشان مواجه کردهاند و کتابخانهها برای مقابله با این چالش به بازاریابی روی آوردهاند (Troll, 2002)، به کارگیری فنون ترغیبی در نظامهای کتابخانهای و ازجمله وب سایت کتابخانهها میتواند به حفظ ارزشمندی کتابخانهها و کمک به کاربران در استفاده از نظامهای اطلاعاتی با روشی نظاممند یاری رساند، زیرا تاکنون نظامهای اطلاعاتی عمدتا با در نظرگرفتن اصل استفادهپذیری طراحی و فناوری نیز به عنوان یک ابزار ارتباطی در نظر گرفته میشده است.
به منظور توسعه نظامهای اطلاعاتی مبتنی بر فناوریهای ترغیبی که به طور مبسوط در ادامه به آن اشاره شده است، لازم است ابتدا به منظور آشنایی با این مفهوم، مروری بر مفاهیم و اصول مربوط به آن از بعد نظری و کاربردی بویژه در حوزۀ کتابداری انجام شود.
لذا، هدف این مقاله تشریح فناوریهای ترغیبی و کاپتولوژی<FootNote No="180" Text=" Captology (Computer as persuasive technology).
مشابه با ترغیبسازی در روانشناسی اجتماعی، فناوری ترغیبی با بهرهگیری از فنون ترغیبسازی در طراحی محصولات الکترونیکی و رایانهای، وبسایتها و نرمافزارها سعی دارد به گونه ای مثبت بر افراد تأثیر بگذارد که در نتیجه آن نگرش و عمدتا رفتار آنها را برای انجام عمل معینی نظیر استفاده از یک وبسایت و یا امکانات خاص آن، خرید الکترونیکی یک محصول و ...
کاپتولوژی مخفف عبارت Computer as Persuasive Technology یا رایانه همانند یک فناوری ترغیبی است و تمرکز آن بر طراحی، تحقیق و تحلیل محصولات رایانهای است که کاربران با آنها تعامل دارند که هدف آن تغییر نگرش و رفتار است.