Abstract:
شهر مرکز فرصتها و محیطی برای ارائه تواناییهای بالقوه انسانی است. تمرکز روزافزون افراد در نواحی شهری و رشد سریع شهرنشینی ناشی از مهاجرت و همچنین افزایش طبیعی جمعیت شهر، مشکلاتی را در ارائه خدمات متناسب با میزان افزایش جمعیت شهری بهوجود آورده که خود بهعنوان یکی از موانع اصلی اجرای وظایف و ارائه خدمات شهری کافی به شهروندان میباشد. این امر توأم با عدم رغبت مردم برای مشارکت در فعّالیتهای عمران شهری که تا حدّ زیادی ریشه در شیوه نظام اداری متمرکز دارد، از عواملی هستند که توانایی مسئولان را در تأمین نیازهای ساکنان شهری با مشکل مواجه میسازد. بنابراین، کارکرد مدیریت شهری کارآمد بهعنوان یک نهاد مدیریتی فراگیر و درگیر با موضوعها و پدیدههای بسیار گسترده و متنوّع شهر و شهرنشینی ضروری است تا نهایتاً دستیابی به توسعه انسانی پایدار در شهر میسّر گردد. این مقاله درصدد است تا با ارائه تعریفی از مدیریت شهری، جایگاه آن را در سیستم مدیریت جامعه مشخص و با بیان اهداف و راهبردهای این نوع مدیریت، ویژگیها و معیارهای مطلوب سیستم مدیریت شهری را ارائه نماید.
Machine summary:
در قالب این هدف کلان میتوان سه هدف خرد فراگیر برای تمام سیستمهای مدیریت شهری به شرح زیر تعیین کرد: الف) حفاظت از محیط فیزیکی شهر؛ ب) تشویق توسعه اقتصادی و اجتماعی پایدار؛ ج) ارتقاء شرایط کار و زندگی کلیه شهروندان با توجه ویژه به افراد وگروههای کم درآمد (11).
این بایدها را میتوان در زمینه ویژگیهای روش شناختی و خصوصیات سازمانی و شرایط محیطی به لحاظ روش شناسی مؤفقیت و کارآیی سیستم مدیریت شهری در گرو برخورداری آن از ویژگیها و شرایط زیر دانست: 5 –01 اتخاذ رویکرد سیستم مهمترین شرط روششناسانه و مؤفقیت سیستم، اتخاذ رویکرد سیستمی و کلنگر نسبت به مؤلفههای توسعه شهر و برقراری انسجام نظام یافته در هر دو زمینه جغرافیایی و عملکردی است.
بر همین اساس موارد زیر ضروری و قطعی است: 7-01 لزوم هماهنگی با سطح توسعه یافتگی و ارتباط متقابل توسعه انسانی سیستم مدیریت شهری باید به عنوان ابزاری برای توسعه انسانی پایدار و مشارکتی شهر و کشور طراحی و تدوین شود؛ 7-02 لزوم حضور عناصر منتخب شهروندان در سیستم ارتباط مستقیم مدیریت شهری با شهروندان و خواستههای آنان و نیز مشارکت آنها در مدیریت شهری ایجاب میکند که عناصر تصمیمگیری و سیاستگذاری آن بهوسیله شهروندان انتخاب و تعیین شده و از این طریق همسویی و هماهنگی مدیریت شهری با خواستههای شهروندان به عنوان موکلین مستقیم تضمین شود.
از اینرو، نظام تصمیمگیری شهر با هدف اداره امور شهر و تأمین محیط مناسب زندگی برای شهروندان بهعنوان زیرمجموعهای از سیستم حکومتی بوده که با توجه به ساختار سیاسی کلان کشور نسبت به پیگیری امور اقدام میکند و عمده اهداف این سیستم در جهت اهداف کلان حکومت است.