Abstract:
زیارت جامعه کبیره از مهم ترین و معتبرترین زیارتنامه هایی است که هنگام زیارت هر یک از امامان معصوم (علیهم السلام) از دور یا نزدیک خوانده می شود. در مصادر و منابع این زیارتنامه وارد شده است که اگر برای امبر مومنان حضرت علی (علیه السلام) خوانده شود باید عبارت «والی جدکم بعث الروح الامین» از زیارتنامه به «والی اخیک بعث الروح الامین» تبدیل شود. این تبدیل در همه مصادر آن به جز «مزار کبیر» ابن مشهدی از علمای قرن ششم آمده است. در این نوشتار با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به این نتیجه رسیده ایم که عبارت «والی جدکم بعث الروح الامین» از باب تغلیب شامل حضرت علی (علیه السلام) می شود و به تبدیل نیاز ندارد و تبدیل یاد شده توضیح راوی بوده که در متن زیارت افزوده شده و باعث ادراج در متن زیارتنامه گشته است و از آن جا که نقل «مزار کبیر» بدون ادراج است بر همه نقل ها برتری دارد.
Machine summary:
"حال این پرسش مطرح میشود که آیا این فقره از زیارتنامه به تبدیل نیاز دارد؟ در این نوشتار با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به این نتیجه رسیدهایم که عبارت «وإلی جدکم بعث الروح الأمین» از باب تغلیب شامل حضرت علی( میشود و به تبدیل نیاز ندارد و تبدیل یاد شده، توضیح راوی بوده که در متن زیارت افزوده شده و باعث ادراج در متن زیارتنامه گشته است و از آن جا که نقل «مزار کبیر» بدون ادراج است، بر همۀ نقلها برتری دارد.
اگر از ضمایر و الفاظ جمع به کار رفته در زیارت، شخص واحد قصد شود، عبارت «وذریة رسول الله(» از این فراز زیارت جامعۀ کبیره «السلام علی محال معرفة الله ومساکن برکة الله ومعادن حکمة الله وحفظة سر الله وحملة کتاب الله وأوصیاء نبی الله وذریة رسول الله( ورحمة الله وبرکاته» (صدوق، 1413، 2/610) نیز به تبدیل نیاز دارد؛ زیرا وقتی زیارت جامعه برای حضرت علی( خوانده شود و آن حضرت مقصود باشد، عبارت «وذریة رسول الله(» بر ایشان منطبق نخواهد بود.
به همین سبب، گاهی عالمان و محدثان برای برخی از فرازهای زیارتنامههای مأثوره، تبدیلهایی گزارش کردهاند، ولی تغییر و تبدیل عبارت «وإلی جدکم بعث الروح الأمین» از زیارت جامعۀ کبیره به «وإلی أخیک بعث الروح الأمین» هنگام زیارت امیر مؤمنان(، که در قریب به اتفاق منابع و مصادر زیارتنامه نقل شده، نادرست است.
پیشنهاد میشود در زیارتنامههایی که برای حرم امامان معصوم( چاپ میشود، عبارت «وإن کانت الزیارة لأمیر المؤمنین( فقل وإلی أخیک بعث الروح الأمین» از متن زیارت جامعۀ کبیره حذف شود و معیار، کتاب مزار کبیر ابن مشهدی قرار گیرد و در پاورقی چاپهای جدید مصادر و منابع زیارت جامعه، به نادرستی این تبدیل اشاره شود."