مطالعه کیفی تربیت منش: رویکردی نوین در اخلاق محیط زیستی Journal Article

زمینه و هدف: تربیت منش متاثر از اخلاق محیط زیستی، به گونه ای منطقی ، نگرش و رفتار محیط زیستی مردم را هدف قرار می دهد، به نحوی که حتی قانون نیز متاثر از لابی گری آن خواهد شد. از این رو پژوهش حاضر با هدف تبیین مولفه های تربیت منش محیط زیستی صورت گرفته است. مواد و روش ها: در این مطالعه کیفی برای دستیابی به مضامین و مولفه های منش محیط زیستی، واژگان کلیدی اصلی در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی به صورت هدفمند جستجو شدند، سپس تحلیل محتوای 45 سند پژوهشی داخلی و خارجی بازیابی شده با رویکرد استقرایی انجام گرفت. برای این منظور ابتدا مولفه های تربیت منش و به طور خاص تربیت منش محیط زیستی، از نظر هر پژوهشگر استخراج گردید. در گام بعدی فراوانی هر یک از مولفه های مستخرج، از نظر پژوهشگران، به کمک نرم افزار SPSS به دست آمد، سپس مدل مفهومی پژوهش با استفاده از نرم افزار Nvivo 10 رسم گردید. یافته ها: تعداد کل مولفه های تعیین کننده تربیت منش محیط زیستی از نظر ۴۵ پژوهشگر، بالغ بر ۶۰ مولفه بود. برخی از مولفه ها صرفا از جانب یک پژوهشگر مورد تاکید قرار گرفتند که از این میان می توان به مولفه هایی چون قداست طبیعت، قوی بودن، مهارت رهبری، مذهبی بودن، فرمانبرداری، هم ذات پنداری و هوش اشاره کرد. مهم ترین مولفه های شناسایی شده به ترتیب عبارت از: احترام (48/9 درصد)، عدالت (42/2 درصد)، صداقت (35/6 درصد)، مهربانی (33/4 درصد)، احساس مسوولیت (33/4 درصد)، پشتکار (26/7 درصد)، مراقبت (24/4 درصد) و انضباط (22/2 درصد)، همدلی (20) و صبر (20) بودند. نتیجه گیری: تغییر نگرش ما به طبیعت، از نگاه کالایی به نگاه اجتماعی، تغییر رفتار ما را در پی خواهد داشت. مدل به دست آمده نشان می دهد که تربیت منش پایه گذار طیفی از نگرش ها و رفتارهای مطلوب و هماهنگ با محیط زیست است که ضامن بقای نوع بشر در چرخه حیات خواهند بود