Abstract:
تقریبا تمامی فعالیتهای اقتصادی بشر بهطور مستقیم و غیرمستقیم بر محیطزیست و سیستم اکولوژیک اثر میگذارد، فساد به دلایلی ازجمله سیستم قانونگذاری ناکافی، دموکراسی ضعیف، نابرابری افراد در برابر قانون، عدم پاسخگویی مسئولین در بخش زیستمحیطی وجود دارد. به دلیل اهمیت نقش فساد در تخریب زیستمحیطی، در این مطالعه تلاش شده است به بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم فساد بر انتشار CO2 به عنوان شاخصی از آلودگی در کشور پرداخته شود. به همین منظور از دادههای سالانه 1394-1363 برای کشور ایران و با استفاده از روش خودرگرسیون با وقفههای توزیعی (ARDL) استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل اثرات مستقیم حاکی از رابطه مثبت و معنادار فساد با انتشار CO2 در بلندمدت است. و در مدل اثرات غیرمستقیم رابطه فساد با درآمد سرانه (به عنوان کانال واسطه) منفی و معنادار شده است. نکته بارز در این پژوهش سهم بالای اثرات مستقیم فساد بر آلودگی نسبت به اثرات غیرمستقیم است. لذا پیشنهاد میشود مسئولان کشور با نظارت بیشتری به کنترل فساد بپردازند.
Machine summary:
اوزتارک و آل- مولالی 1 (2015) در مقالهای با عنوان «بررسی اعتبار زیستمحیطی فرضیهی منحنی کوزنتس در کامبوج» به بررسی این موضوع پرداختند که آیا کنترل فساد به رابطهی U معکوس بین درآمد و آلودگی در کشور کامبوج برای سری زمانی 2012-1996 کمک میکند یا خیر؟ نتایج پژوهش آنان حاکی از آن بود که تولید ناخالص داخلی، شهرنشینی، مصرف انرژی و تجارت، انتشار دیاکسیدکربن را افزایش میدهند؛ درحالیکه حاکمیت میتواند از طریق کنترل سطح فساد، میزان انتشار دیاکسیدکربن را کاهش دهد؛ همچنین نتایج پژوهش آنان نشان داد که فرضیهی منحنی کوزنتس در کامبوج هم مورد تأیید است.
3-2- معرفی مدلهای برآوردی و متغیرها در این پژوهش از پایههای نظری منحنی زیستمحیطی کوزنتس بر اساس مدل کروگر و گروسمن (1991)، برای بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم فساد بر آلودگی در ایران طی دورهی زمانی 1394-1363 در دو معادلهی جداگانه استفاده میشود.
جدول 4: نتایج حاصل از برآورد رابطهی کوتاهمدت مدل اثرات غیرمستقیم فساد بر آلودگی (متغیر وابسته: درآمد سرانه) {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مأخذ: یافتههای پژوهش نتایج جدول 4 نشان از اثرات غیرمستقیم فساد بر آلودگی از طریق رشد اقتصادی است.
نتایج حاصل از اثرات غیرمستقیم نیز نشاندهندهی رابطهی منفی بین فساد و درآمد سرانه (شاخصی از رشد اقتصادی) در بلندمدت است که از این متغیر به عنوان واسطه بین فساد و آلودگی استفاده شده است.