Abstract:
فریدون توللی (1298 ﻫ . ش شیراز ـ1364 هـ. ش شیراز) یکی از شاعران معاصر است که در قالب قصیده، هفده قطعه شعر با رویکردی نو در مضامین مختلف اعم از سنتی و نو و با زبانی نزدیک به عصر خود و آمیخته به زبان کهن، پرداخته است.
در تحلیل به عمل آمده این نکته روشن میگردد که شاعرانی چون فریدون توللی و دیگر همعصرانش در جهت به¬روز کردن قالب قصیده گامهایی برداشته¬اند و از توفیق هم بی بهره نبوده¬اند، لیکن به دلیل تغییر ذائقة مخاطبان و یا عدم توانایی شاعر جز در اندک موارد، نتوانسته¬اند با اقبال عمومی روبرو شوند. تلاش آنان عموما در دو محور صورت گرفته است: استفاده از واژه¬ها و اصطلاحات عصر و زمان خود حتی واژه¬های فرنگی در کنار واژه¬های کهن و استفاده از جملاتی با ساختار نحوی مستقیم؛ طرح مسائل سیاسی اجتماعی روز در برخی از قصاید در کنار موضاعات معمول و مرسوم خاص قصیده در روزگاران گذشته بویژه سبک خراسانی.
Machine summary:
٤. مسائل سیاسی و اجتمـاعی : در دو قصـیدة زیـر تـوللی بـه طـرح مسـائل سیاسـی و اجتماعی عصر خود و مشکلات و گرفتاریهای جامعة ایران میپردازد: شکنج مسیح : در این قصیده شاعر به استعمارگران خارجی اشاره میکند که ظـاهرا قصـد خدمت دارند و تحت عنوان «سازمان خدمت نیکو نهادهـا» میآیند و درمانـدگان شـهرها را غارت میکنند و نیز انتقاد میکند از مـدیران و حاکمـان فاسـدی کـه در حقیقـت مشـاورین داخلی و اجراکنندگان نقشة همان استعمارگران خارجی هستند.
ویژگیهای زبانی قصاید توللی زبان قصاید توللی ساده و فصیح است ، در آن صلابت و فخامت زبان قصـاید خراسـانی دیـده نمیشود و با این که قالب قصیده ، زبانی کهن و پرصلابت میطلبد، از ویژگیهای زبان کهن که در قصاید دیگر شاعران قصیده پرداز بوفور دیده میشود، در قصـاید او کمتـر میتـوان نشـانی یافت ؛ مثلا استفاده از حروف اضافه دوتایی یا ساخت فعل به شیوة کهـن یـا آوردن پیشـوند «بـ» بر سر فعل ماضی که شاعران دیگر از آنها فراوان استفاده کرده اند، در قصاید توللی کـه در مجموع ٤٦٢ بیت دارند، نمونه های بسیار معدودی یافت میشود.
حسامیزی نغمة شیرین (غم پاییز،٢)، غم شیرین (خزان ، ١٠)، زخمة شیرین (گل وعشق ،١٧) تضاد ضعیف و ستمگر، شریف و ملعون (زخم نهان ،١٢)، بوریا و سـریر(خـاکبوس ،٥)، فنـا و بقا(خاکبوس ،٨)، قدح و مدح (گوشه گیر، ٢١) حسن تعلیل :(شکوفة نارنج ،٢) تفریق : ( فرزند،٢ و ٣) اغراق : (باغ صنوبر، ١٠) تلمیح اشارات اسطوره ای و تاریخی در قصاید توللی محدود و نسبتا کم است و در میان ٤٦٢ بیـت مجموع قصایداو،کلا ٢١ مورد به کار رفته است .