Abstract:
این مقاله بررسی انتقادی مقالهای تحت عنوان «نگاهی نو به سهم الارث فرزندان در
قرآن» اثر سید محمد جواد موسوی است که در فصلنامه تخصصی فقه اهل پیت علیهم
السلام(فارسی» سال بیستم. شماره ۷۸ج ۷۷ منتشر شده است. نویسنده در این مقاله
ادعا کرده که سهم الارت فرزندان در قرآن از اصل مال(تر کی لحاظ نشده و سهمی
معین برای آنان در نظر گرفته نشده است؛ بلکه از بای مانده مال پس از تقسیم سهام
دیکر ورقه به می رسده مکر که ررندان باشند. اند اشکالات کل و
سپس اشکالات تفصیلی در سراسر مقاله بررسی شده است. دراین تحقیق, رویکرد
توصیفی - تحلیلی به کار گرفتیم و از دلایل و راههای اثباتی. مطابق با راهکار اجتهادی -
اصولی متداول در استدلال های فقهی بهره بردیم و در آخر بارد آنچه پژوهش گر محترم
در نتیجه بدان دست یافته بود با رد روش بحث و راهکارهای استدلالی کهوی، مطرح
کرده بود. نظرات خود رابیان کردیم.
Machine summary:
نویسنده در این مقاله ادعا کرده که سهم الارث فرزندان در قرآن، از اصل مال (ترکه) لحاظ نشده و سهمی معین برای آنان در نظر گرفته نشده است؛ بلکه از باقی مانده مال پس از تقسیم سهام دیگر ورثه، به آنان میرسد؛ مگر اینکه فرزندان، تنها وارثان باشند.
4. اما نظری را که به صاحب شرایع نسبت داده، این است که در حالت اجتماع پدر، مادر، شوهر و دختر میت نقص به پدر میت نیز میرسد، نویسنده با صیغه استدراک و با استفاده از کلمه «ولی»، این مطلب را به صاحب شرایع نسبت داده است و به ظاهر با این کار میخواهد نظر او را مخالف سایر فقها نشان دهد، در حالی که محقق حلی، علامه حلی و دیگر فقیهان نظر دیگری غیر از دیدگاه مشخص امامیه در این مسئله ندارند.
راه حل مشکل زیادتر بودن سهام ورثه از اموال میت، این نیست که از سهم دختر یا خواهر کم کنیم؛ بلکه باید به دنبال اصلاح استنباط خود از آیات قرآن کریم باشیم تا در آن استنباط، هیچگاه جمع سهامی که خداوند برای وراث تعیین فرموده، بیشتر یا کمتر از مال میت نشود.
دلیل عقلی آنچه نویسنده در توضیح استدلال آورده، این است: « وقتی خداوند متعال در قرآن کریم به سهمهایی برای ورثه امر می کند و به متجاوزان وعده عذاب می دهد باید مکلف بتواند به آن سهام عمل کند و اگر قائل شویم که همه سهم وارث از اصل مال تعیین شده است،عمل به سهام تعیین شده در قرآن ممکن نیست؛ زیرا در برخی فروض جمع سهم وارث، از اموال میت بیشتر می شود.