Abstract:
در پژوهش حاضر، تلاش شده است، با بهرهگیری از تکنیک یا الگوی «ردیابی فرایند» و بهشیوه بررسی تاریخی، روند مخالفت آیتالله خمینی با حکومت پهلوی، در چارچوب قانون اساسی مشروطه و متمم آن، طی سالهای دهه 1340 و پس از آن، مورد ارزیابی توصیفی- تحلیلی قرار گیرد. مسئله مورد بررسی، ردیابی فرایندی است که بهتحولی بنیادین در نگرش آیتالله خمینی نسبت بهقانون اساسی مشروطه و مشروعیتزدایی قطعی از حکومت پهلوی انجامید. در چارچوب پرسشهای اصلی و فرعی، مدعای پژوهش، جایگاه قانون اساسی مشروطه و متمم آن را، در مقاطع مختلف، در نزد آیتالله خمینی تبیین کرده و بهدلایلی خواهد پرداخت که، تحولی بنیادین در نگرش ایشان نسبت بهنظام مشروطه و ضرورت از میان برداشتن حکومت پهلوی، ایجاد نمود. مسئله مورد بررسی، ردیابی فرایندی است که بهتحولی بنیادین در نگرش آیتالله خمینی نسبت بهقانون اساسی مشروطه و مشروعیتزدایی قطعی از حکومت پهلوی انجامید. در چارچوب پرسشهای اصلی و فرعی، مدعای پژوهش، جایگاه قانون اساسی مشروطه و متمم آن را، در مقاطع مختلف، در نزد آیتالله خمینی تبیین کرده و بهدلایلی خواهد پرداخت که، تحولی بنیادین در نگرش ایشان نسبت بهنظام مشروطه و ضرورت از میان برداشتن حکومت پهلوی، ایجاد نمود. در چارچوب پرسشهای اصلی و فرعی، مدعای پژوهش، جایگاه قانون اساسی مشروطه و متمم آن را، در مقاطع مختلف، در نزد آیتالله خمینی تبیین کرده و بهدلایلی خواهد پرداخت که، تحولی بنیادین در نگرش ایشان نسبت بهنظام مشروطه و ضرورت از میان برداشتن حکومت پهلوی، ایجاد نمود.
Machine summary:
با عنايت به اين امر، در پژوهش حاضر تلاش ميشود با بهره گيري از الگوي رديابي فرايند و به شيوه بررسي تاريخي در راستاي پاسخ گويي به دو سؤال زير، مخالفت ها و انتقادات سياسي امام خميني(ره ) با نظام شاهنشاهي پهلوي بر بنيان قانون اساسي مشروطه بازخواني شده ، مستندات و دلايل تاريخي تحول نگرش سياسي ايشان نسبت به حکومت وقت مورد ارزيابي قرار گيرد: ١- قانون اساسي مشروطه در نزد امام خميني(ره ) از چه جايگاهي برخوردار بود و در کدام مقطع تاريخي از قانون اساسي و نظام مشروطه اعتبارزدايي کرد؟ ٢- قانون گريزي و عدول محمدرضا شاه پهلوي از اصول قانون اساسي چه تأثيري در روند و تداوم انتقادات و مخالفت هاي امام خميني(ره ) با او و مجموعه حاکميت داشت ؟ پيشينه پژوهش تا اواسط نيمه دوم دهه ١٣٤٠ امام خميني(ره ) قانون اساسي مشروطه و متمم آن را سند و معيار قابل قبولي براي دفاع از حکومت مشروطه ارزيابي ميکردند؛ اما اصرار شاه بر تداوم نقض مشروطيت و ناديده گرفتن اصول قانون اساسي و متمم آن ، ايشان را از امکان اصلاح پذيري نظام شاهنشاهي پهلوي نوميد ساخت .
فصلنامه علمي – پژوهشي «پژوهشنامه انقلاب اسلامي»، سال هشتم ، شماره ٢٦، بهار ٩٧ امام خميني(ره )»١ اگر چه به گونه اي مبسوط و در حوزه هاي گوناگون سياسي، نظري و فقهي و اجتماعي ديدگاه ها و آراء امام خميني(ره ) را مورد بررسي و ارزيابي قرار داده و پيرامون مبارزات سياسي و اجتماعي ايشان با نظام شاهنشاهي پهلوي اطلاعات خوبي ارائه ميدهد، با اين احوال درباره موضوع و مسئله پژوهش مقاله حاضر سکوت کرده است .