Abstract:
رشد روزافزون و بیرویهی جمعیت در مناطق شهری بخصوص در کلانشهرها، چه بسا موجب ازدیاد بلندمرتبهسازیها و همچنین بروز مشکلات زیادی همچون افزایش ناهنجاریهای اجتماعی، کاهش امنیت و... شده است که در دهههای اخیر در شهر اصفهان نیز رو به افزایش بوده است. این پژوهش با هدف بررسی رابطهی بلندمرتبهسازی و میزان و نوع جرائم شهری است. جرم در مفهوم عام زاییدهی اجتماع و از توابع زندگی اجتماعی است اما جرائم شهری نیز با جرائمی که در مناطق روستایی خالی از سکنه روی میدهند، از حیث نوع، میزان و شرایط تفاوت دارند (السان، 1387: 7). در این پژوهش علاوه بر ارزیابی ارتباط دو متغیر اصلی، عوامل دیگری را که در میزان جرائم شهری مؤثرند بررسی میشود. روش مورد استفاده آن روش توصیفی-تحلیلی است، از اینرو برای انجام تحلیلهای پژوهش، از ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن و ضریب همبستگی تفکیکی استفاده میشود. جامعهی آماری تعیین شده 7 منطقهی حوزهی شمال و جنوب شهر اصفهان- به ترتیب مناطق 12، 8، 7، 14 و 13، 5، 6- است. این پژوهش به سبب محدودیت در اطلاعات مورد نیاز برای همهی مناطق، فاقد نمونه بوده و تحلیلها بر روی جامعهی آماری انجام شده است. تحلیلهای انجامشده نشان دادهاست که رابطهی خطی بین بلندمرتبهسازی و جرائم شهری، اندک بوده؛ به طور کلی افزایش بلندمرتبهسازی به میزان 6.5 درصد سبب افزایش جرائم میشود. از سوی دیگر رابطهی غیرخطی شدیدی که میان دو متغیر فوق ایجاد شد، عدد 0.92 را نشانداده که رابطهای بسیار شدید است. ضرایب اسپیرمن و پیرسون در میان 4 گروه جرائم شهری نیز حاکی از آن است که گروه جرائم علیه اموال و مالکیت، با ضریب همبستگی پیرسون 0.47 و ضریب اسپیرمن 0.6، در میان سایر گروهها رابطهای قوی را برقرار ساختهاست؛ که میتواند نشان دهد که احتمال ارتکاب جرم در مناطق بلندمرتبه همانند منطقهی 6 به دلیل وضعیت اقتصادی نسبتاً مناسب، بخصوص در برخی محلهها، توسط ساکنان دیگر مناطق، افزایش مییابد. در بررسی تأثیرات متغیرهای مداخلهگر نیز نتایج حاصله نشانداد که هرچه وضعیت اشتغال، دوام و قدمت بناها در میان مناطق از وضعیت مناسبتری برخوردار باشد، میزان جرائم شهری نیز کمتر خواهدشد.
Machine summary:
با مطالعات انجام شده مشاهده شد که بسیاری متغیرهای در نظر گرفته شده متغیرهایی هستند که در جدول بالا و به طور کلی دو متغیر اصلی یعنی جرائم شهری و بلندمرتبه سازی و از طرف دیگر ابعاد جمعیتی، کالبدی، اقتصادی و فرهنگی مد نظر قرار گرفته ، که در پژوهش حاضر از این متغیرها بهره گیری خواهد شد.
در ادامه به این نتیجه دست یافته شده که عامل بلندمرتبه سازی تنها عامل وقوع جرم و جنایت های شهری نیست میزان رعایت استانداردها و مقررات در سه زمینه ی سرانه ی فضای باز واحدهای مسکونی، وضعیت تفکیک زمین و نیز تراکم ساختمانی در ساختمان های بلندمرتبه ، از علل افزایش وقوع جرم در مناطق ٢٢ گانه ی شهر تهران بوده است .
از حیث وجود مکان در مطالعات فوق ، مکان هایی با ساختمان های بلندمرتبه مورد بررسی قرار گرفته اند که در آن ها رابطه ای نیز میان دو مقوله ی بلندمرتبه سازی و جرائم شهری وجود داشته و از حیث عوامل مسبب ایجاد جرم نیز عوامل کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و غیره از جمله مواردی بوده اند که پژوهشگران را در زمینه ی افزایش و یا کاهش جرم به فکر واداشته اند.
بدین روی در این پژوهش از آن جا که مکان های وقوع جرم که همان محدوده های بلندمرتبه سازی شده اند، مد نظر قرار گرفته ، به نظر میرسد که نباید از تأثیر سایر عوامل چشم پوشی نمود چراکه ممکن است نقش اولیه ای در میزان ارتکاب و نیز نوع جرم داشته باشند.