Abstract:
پرسش از روششناسی رویکرد پژوهش میانرشتهای، پرسشی معطوف به مسئله پیشرفت است که در منظری سیستمنگر و سازوکار، سطوح مبانی پارادایمی، نظریهای، مدلواره مفهومی، عملیاتی و سطح گفتمانی را دربردارد و در متن منظومه جامع ادراکات معطوف به رشدـ توسعه، در سند مرجع الگوی راهبری تحول در دو ضلع راهبردی نقشه جامع علم و علمی، با میانداری اصل ولایت تفقه در دین قابل جریان است. در میانآمدن انتظار رشدـ توسعه از دین و به تعبیری برآمدن مساله پیشرفت همهجانبه، اقتضای روششناسی مطالعات بینرشتهای و چند رشتهای مبتنی بر فرارشتهای پیشرفتشناخت را دارد که به ناگزیر، سه سطح مسالهشناسی، دینشناسی و آیندهنگاری راهبردی را نیازمند است تا با این رهگذر بتوان از روششناسی تفقه در دین و ولایتمندی آن در عرصه مدیریت فرهنگ و تحول سخن گفت.گذار از رویکرد جزءنگر حوزههای دانشی و رشتهای به رویکرد بینرشتهای به ویژه در مطالعات قرآنی، واسط یا مفصل پارادایمی خویش را نیافته است؛ این مفصل پارادایمی اندیشه و دانش پیشرفت است. از جمله علتهای ناتوانی ورود این دانشورزی به عرصه کارآمدی، عدم اهتمام به این حوزه واسط و مفصلی است. مقاله پیشرو مستند به رویکرد مرجع قرآنی (اصل هدایت به رشد)، به مدد روششناسی پیشرفتنگر، بازخورند استنتاجی تا استنباطی و تحقیقوتوسعهای و روششناسیهای پشتیبانی چون روششناسی سیستمی در ضمن ماتریس و الگوریتمی فرایندی، برآن است تا با پیافکنی اندیشه قرآنشناخت پیشرفت (بنیان معرفتشناخت مکتب تفسیری بایسته قرآنی) منظری از روششناسی پژوهش آیندهنگار راهبردی پیشرفت قرآنی را به همراه بهسامانآوری سه نظام ترتیبی، تنزیلی و موضوعی آیندهنگار تفسیر به دست دهد؛ بر این مدار، ظرفیت این مکتب تفسیری در سامانبخشی سند الگوی پایه پیشرفت اسلامی پیشرو میآید.
Machine summary:
تجربۀ ایدۀ میان رشتهایها (از اندیشه مبنا تا منظومۀ دانشی)، دومین موج بازخوانی معرفتشناخت اندیشۀ معاصری به مثابه ذکر مکرری (دوباره خوانی ایده پس از دور اول برآمدنش در میانۀ قرن نوزدهم) برای تغییر (کلاین، 1389)، با میانداری برآمدن فکر ترقی بوده است (کاپرا، فریتیوف، 1392) که در عرصۀ پژوهشهای میانرشتهای قرآن کریم نیز به نوبۀ خود بر بنیان خودویژۀ فرارشتهای «اندیشۀ دینشناخت پیشرفت» شکل گرفته و منظومۀ دانشهای میانرشتهای برآمده از آن که بنیان نظام مدیریت دینشناخت پیشرفت است؛ در چارچوبۀ ساختار کلان الگوی راهبری تحول و در ضمن نگاشت دانشی نقشۀ جامع اندیشه و دانش قرآنی، به سامان کاربردی میرسد.
) پیشرونده و بازخورندۀ شناخت هدایت (پیشرفت: رشد ـ توسعۀ) قرآنی؛ با لحاظ داد و ستد مستمر دو منبع عقلجامع و وحی و بهادهی به دستاوردهای نوبه نو شوندۀ بشری؛ یک نظام زبانی مشترک در فضای گفتمان قرآنی ـ اوصیایی؛ پرهیز از الگوی سلسله مراتبی خطی و توجه به حیث دینامیک و فرایندی شناخت و حلقههای بازخوردی همراه آن با برآیند یابی فرآوری فرایند معرفت تفسیری در ذیل سه نظام پیوسته پژوهش ترتیبی، تنزیلی و موضوعی آینده نگار معطوف به عرصه اندیشه، نظریه و گفتمان پیشرفت (رشدـ توسعه)، دستاوردهای این فرایند ناظر به مسأله و نظام مسائل پیشرفت در متن منظومه عظیم تدیبر گزارههای حقیقی و اعتباری و نیز وجدانی، مؤلفههای دانشی میانرشتهای معطوف به فرارشتهای «اندیشۀ دینشناخت پیشرفت: تفقه در دین» بر میآیند و از مجرای منظومههای موضوعی زیر سیستمی در ذیل منظومههای ابرسیستمی سازمان مییابند و بدینگونه دین پژوهی پیشرفت فراگیر منجر به سامانیابی نظام مطالعات بینرشتهای قرآنی شده و منظومههای دانشی میان رشتهای، چند رشتهای و ترارشتهای ایجاد میشود.