Abstract:
بخش عظیمی از میراث گرانسنگ اسلام و ایران در زوایای کتابخانه های شخصی و عمومی و مراکز نگهداری نسخ خطی پنهانند که در واقع ، حاصل سالها تحقیق و تدقیق عمیق دانشمندان بزرگ جهان اسلام و به ویژه جغرافیای قدسی و اقلیم معنوی ایران اسلامی میباشند و بدیهی است که واکاوی، بازیابی، معرفی و احیای علمی و فنی آنها از ضروریات مسلم و از وظایف مهم مجامع علمی است . بر این باور، مقالۀ حاضر به معرفی جلال الدین احمد کاسانی، معروف به «خواجگی» و ملقب به «مخدوم اعظم » و رسائل فارسی او پرداخته است که از چهره های طریقۀ نقشبندیه از سلسله های تصوف اهل سنت است و کندوکاو در زندگی و آثار او بسیاری از زوایای ناگفته این طریقه دیرینه را آشکار میسازد. با این پژوهش ، متوجه میشویم که وی یکی از اقطاب طریقۀ نقشبندیۀ احراریه و در حقیقت ، برجسته ترین شاگرد عبیدالله احرار بوده و بالغ بر ٣٠ رسالۀ متنوع در تصوف نگاشته است که همۀ آنها از نثری ویژه با سبکی خاص برخوردارند و دارای ویژگیهای زبانی، بلاغی و زیباشناسانۀ قابل توجهی میباشند که نثر و نظم او را از دیگران متمایز کرده است .
Machine summary:
معرفي جلال الدين احمد کاساني و رسائل فارسي و ويژگيهاي سبکي او (ص ١٣٣- ١٥٠) منظر سلطاني ١(نويسنده مسئول )، محمدابراهيم مالمير ٢، فاطمه شريفي 3 تاريخ دريافت مقاله : تابستان ١٣٩٧ تاريخ پذيرش قطعي مقاله : تابستان ١٣٩٧ چکيده بخش عظيمي از ميراث گرانسنگ اسلام و ايران در زواياي کتابخانه هاي شخصي و عمومي و مراکز نگهداري نسخ خطي پنهانند که در واقع ، حاصل سالها تحقيق و تدقيق عميق دانشمندان بزرگ جهان اسلام و به ويژه جغرافياي قدسي و اقليم معنوي ايران اسلامي ميباشند و بديهي است که واکاوي، بازيابي، معرفي و احياي علمي و فني آنها از ضروريات مسلم و از وظايف مهم مجامع علمي است .
٧- ويژگيهاي نثر فني در آثار کاساني الف ) وجود واژگان و ترکيبات عربي: رسائل کاساني، علاوه بر اينکه غالبا يک تحميديه به زبان عربي دارند؛ در آنها لغات و ترکيبات عربي به وفور ديده ميشود که اين موضوع از جمله ويژگيهاي کتب نثر عرفاني است ؛ براي مثال در صفحۀ اول مقدمۀ رسالۀ نکاح اين لغات : «هلکه - اصلاح (٢ بار) – خطا – ذلت – لفظا –معنا – مبالغه – بضاعت - مکارم - متوقع - واقع - اکثر- شفقت » و ترکيبهاي «دامن تقوي» (که جزء اول فارسي و جزء دوم عربي است .
(فنون بلاغت ، همايي، ص ١٣٣) از نمونه هاي اطناب در رسائل کاساني، ميتوان به اين مورد اشاره کرد، که مثلا وي در رسالۀ عرفاني به شرح مسائل طبي و وظايف الاعضاء انسان پرداخته است که جاي آن در کتب پزشکي است نه عرفاني!
(
, 
, 
)
