Abstract:
بر اساس فرضیه اسلحه و رفاه، افزایش مخارج نظامی میتواند منجر به سطح رشد اقتصادی بالاتری شود. در مقابل این فرضیه، فرضیه اسلحه یا رفاه معتقد است که افزایش مخارج نظامی، کاهنده سطح رشد اقتصادی میباشد. در این راستا، هدف اصلی این مطالعه آزمون تجربی فرضیه اسلحه و (یا) رفاه برای کشورهای با درآمد بالا، متوسط و پائین، طی دورهی زمانی 2014-1995 میباشد. به این منظور، از یک مدل سولوی تعمیمیافته و روش اقتصادسنجی گشتاورهای تعمیمیافته سیستمی (SGMM) استفاده شده است. یافتههای این تحقیق نشاندهنده اثر مثبت و معنادار هزینههای نظامی بر رشد اقتصادی در کشورهای با درآمد بالا (فرضیه اسلحه و رفاه)، اثر منفی و معنادار هزینههای نظامی بر رشد اقتصادی در کشورهای با درآمد پائین (فرضیه اسلحه یا رفاه) و اثر بیمعنای هزینههای نظامی بر رشد اقتصادی در کشورهای با درآمد متوسط (فرضیه خنثی) میباشد. لذا میتوان گفت که تأثیر هزینههای نظامی بر رشد اقتصادی در سطوح مختلف درآمدی، متفاوت است.
Machine summary:
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (1) مخارج نظامی جهان طی سالهای 2014-1995 مأخذ: محاسبات تحقیق با استفاده از دادههای مؤسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) رابطه بین هزینههای نظامی و رشد اقتصادی در دهههای اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده است و یکی از بحثهای مهم اقتصادی این است که آیا بخش نظامی به فرآیند رشد و توسعه اقتصادی کمک میکند یا نه (مولایی و گلخندان، 1394).
این اثر ناشی از تأثیر هزینههای نظامی در زیرساختهای فیزیکی و اجتماعی مانند جادهها، حملونقل، بنادر و تحقیق و آموزش و همچنین افزایش امنیت است که برای بخش غیرنظامی مفید میباشد و منجر به رشد اقتصادی میشود (دگر Deger، 1986 و چانگ و همکاران Chang et al.
شاخصهای گوناگونی برای اندازهگیری سرمایه انسانی وجود دارد، اما با توجه به کاملتر بودن دادههای سهم هزینههای سلامت از تولید ناخالص داخلی نسبت به سایر شاخصها، در این مطالعه از این شاخص استفاده شده است؛ بنابراین فرم تبعی مدل نهایی این تحقیق بهصورت زیر در میآید: (رجوع شود به تصویر صفحه) همچنین، i نشاندهنده کشورهای گروههای درآمدی مختلف (کشورهای با درآمد بالا، کشورهای با درآمد متوسط و کشورهای با درآمد پائین) (در جدول (1)، این کشورها با توجه به نوع گروه درآمدی نشان داده شدهاند)، t نشاندهنده بازهی زمانی تحقیق (2014-1995)، μ i اثر ثابت کشورها (مقاطع) و v it جزء خطاء تصادفی مدل است.
در این راستا پس از مروری بر هزینههای نظامی جهان و ادبیات موضوع، یک مدل سولوی تعمیمیافته (ارائهشده توسط نایت و همکاران (1996) درمورد مخارج نظامی و رشد اقتصادی) طی دورهی زمانی 2014-1995 برای کشورهای مورد مطالعه طراحی شده است.