Abstract:
فرهنگ و کارکردهای فرهنگی از جمله عوامل تاثیرگذار بر توسعه و تحول فضای شهرهاست تا آنجا که بدون شناخت فرهنگ افراد، مطالعه چگونگی و چرایی توسعه شهرها بی معنا خواهد بود. تقریبا از دهه 1980 جغرافیای انسانی، شاهد تغییر بنیادی در رویکرد به فرهنگ و فضا به عنوان دو مفهوم محوری در مطالعات جغرافیایی بوده است و در جغرافیای فرهنگی جدید مورد توجه قرار گرفته است. شهر قزوین به عنوان الگوی شهر اسلامی با شهرسازی مکتب اصفهان مطرح است؛ لذا پژوهش حاضر با این رویکرد در صدد شناسایی و تحلیل نقاط قوت و ضعف، و فرصت ها و تهدیدهای فرهنگی تاثیرگذار بر توسعه شهر قزوین است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی- تحلیلی است و برای جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز، از بررسی های اسنادی- کتابخانه ای و مطالعات میدانی بهره گرفته و در نهایت تجزیه و تحلیل یافته ها با رویکرد تحلیل عوامل استراتژیک SWOT انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را تمامی کارکنان و کارشناسان شهرداری و شورای شهر قزوین تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی، تعداد 30 کارشناس انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که عوامل فرهنگی شهر قزوین با داشتن 12 عامل به عنوان نقاط ضعف و همچنین 10 عامل قوت و در عین حال 12 عامل به عنوان تهدید و 9 عامل فرصت، در وضعیت مطلوبی قرار نگرفته و با توجه به اینکه امتیاز نهایی ارزیابی عوامل فرهنگی داخلی توسعه شهر قزوین 229/2 به دست آمده و جمع امتیاز نهایی ارزیابی عوامل فرهنگی خارجی توسعه شهر قزوین290/3 است، باید راهبردهای تدافعی از جمله ارتقای سرمایه اجتماعی شهروندان مانند آگاهی، اعتماد و مشارکت آنان در توسعه طرح های فرهنگی را در اولویت برنامه ریزی ها قرار داد. همچنین توسعه شهر قزوین به شدت تحت تاثیر کارکردهای فرهنگی است و این امر باید مورد توجه مسئولان شهری قرار گیرد که لازمه آن مشارکت همه-جانبه شهروندان در مراحل مختلف تهیه، اجرا و نظارت طرح های توسعه شهری است در غیر این صورت ضمن آشفتگی فضای فرهنگی شهر قزوین، نارضایتی شهروندان از عملکرد مدیریت شهری را در پی خواهد داشت.
Culture and cultural functions are among the factors influencing the development and evolution of urban spaces، so that without knowing the culture of individuals، the study of how and why urban development will be meaningless. The city of Qazvin is considered as a model of Islamic city with urban planning in Isfahan. Therefore، the present study is aimed at identifying and analyzing the strengths and weaknesses، opportunities and cultural threats affecting the development of Qazvin city. The purpose of this research is applied and its research method is descriptive-analytical. For collecting data and information، documents and library studies and field studies are used and، finally، analysis of findings are based on SWOT analysis of strategic factors. The statistical population of the study consists of all employees and experts of Municipality and City Council of Qazvin which by Using a snowball sampling method، 30 experts have been selected. The results of this research indicate that cultural factors of Qazvin city with 12 factors as weaknesses، as well as 10 strength factors، while 12 factors as threats and 9 factors of opportunity، are not in desirable condition and with regard to the final score of evaluation of The internal cultural factors of Qazvin city development are given: 229/2، and the final score of the evaluation of foreign cultural factors in the city of Qazvin is 290.3. Thus، defense strategies such as promotion of social capital of citizens such as awareness، trust and their participation in the development of the culture plans must be put in the top priority of planning.