Abstract:
مقدمه: نظر به اهمیت کتابخانههای مرکزی دانشگاهها و لزوم شناسایی نقاط ضعف و قوت و ایجاد رقابت بین آنها در ارائه خدمات بهتر، هدف پژوهش حاضر ارزیابی و رتبهبندی کتابخانههای مرکزی دانشگاههای جامع و صنعتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به روش تاپسیس است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی-توصیفی انجام شدهاست. جهت تعیین معیار و وزندهی شاخصها از تکنیک مقایسه زوجی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش دانشگاههای جامعی که رتبه 1تا 40 و دانشگاههای صنعتی که رتبه 1 تا 10 را در رتبهبندی سال 95- 1394 پایگاه استنادی علوم جهان اسلام کسب کرده بودند. تعداد 50 کتابخانه انتخاب شده، 27 دانشگاه تمایل به شرکت در پژوهش و رتبهبندی شدن داشتند. روشهای آماری شامل آمار توصیفی برای محاسبه شاخصها، تکنیک مقایسه زوجی برای تعیین وزن شاخص و معیارها، و تکنیک تاپسیس برای رتبهبندی بود.یافتهها: یافتههای حاصل از ارزیابی کتابخانههای دانشگاهی مورد مطالعه نشان داد که کتابخانهها در شاخص ارتباط و همکاری، برنامه ریزی، خدمات، آموزش، دسترسپذیری و مدیریت در وضعیت مطلوبتری نسبت به امکانات، بودجه، کارکنان و منابع قرار دارند. نتایج رتبهبندی نیز نشان داد که کتابخانههای دانشگاه ارومیه، تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان و شیراز به ترتیب رتبههای اول تا سوم را کسب کردهاند.نتایج: نتایج بیانگر آنست که کتابخانه دانشگاه ارومیه در محاسبه شاخصها بیشترین میزان نزدیکی را به راهحل ایدهآل مثبت داشته و در مطابقت با استانداردها در جایگاه نخست قرار گرفته است. دانشگاه بوعلی سینا همدان نیز در جایگاه آخر قرار گرفته است.
Machine summary:
ايلانگاراتن و فن ٥ (٢٠١٦) در پژوهشي رويکرد "تحليل تصميم گيري چندمعياره ٦" به عنوان سيستم رتبه بندي چند متغيره براي کتابخانه هاي دانشگاهي در سريلانکا١ را مورد _______________________________________________________________ 1 Mirjana 2 NIŠ 3 Vicore 4 Martin 5 Illangarathne, Fan 6 MCDA (Multiple Criteria Decision Analysis) بررسي قرار دادند.
فاصله از ايده آل ها و رتبه بندي گزينه ها رتبه Cl -d +d نام دانشگاه 0/022 0/059 0/724 1 A2 اروميه 0/021 0/051 0/708 2 A7 تحصيلات تکميلي علوم پايه زنجان 0/024 0/057 0/705 3 A17 شيراز 0/024 0/057 0/704 4 A15 شهيد بهشتي 0/024 0/055 0/699 5 A12 زنجان 0/025 0/051 0/673 6 A23 فردوسي 0/03 0/048 0/618 7 A8 تربيت مدرس 0/028 0/044 0/613 8 A10 خوارزمي 0/029 0/044 0/6 9 A26 مازندران 0/029 0/042 0/594 10 A6 تبريز 0/03 0/042 0/583 11 A3 اصفهان 0/032 0/043 0/575 12 A18 صنعتي اصفهان 0/033 0/043 0/57 13 A22 علامه طباطبايي 0/032 0/041 0/559 14 A11 رازي 0/035 0/039 0/521 15 A24 کاشان 0/037 0/04 0/052 16 A16 شهيد چمران 0/036 0/036 0/499 17 A9 تهران 0/037 0/035 0/482 18 A21 صنعتي علم و صنعت ايران 0/044 0/041 0/481 19 A20 صنعتي شريف 0/039 0/036 0/477 20 A4 ايلام 0/039 0/034 0/467 21 A25 کردستان 0/045 0/038 0/459 22 A١٩ صنعتي تحصيلات تکميلي صنعتي و فناوري پيشرفته 0/043 0/034 0/444 23 A27 مراغه 0/043 0/033 0/433 24 A13 سمنان 0/046 0/025 0/348 25 A1 اراک 0/049 0/023 0/323 26 A14 شهيد باهنر 0/055 0/018 0/244 27 A5 بوعلي سينا نتيجه گيري در اين پژوهش که به منظور ارزيابي و رتبه بندي کتابخانه هاي مرکزي دانشگاه هاي جامع و صنعتي وابسته به وزرات عتف انجام گرفت ، ده شاخص استاندارد : برنامه ريزي، خدمات ، آموزش ، منابع ، دسترس پذيري،کارکنان ، امکانات و تجهيزات ، ارتباط و همکاري، مديريت و بودجه از کتاب «استانداردهايي براي کتابخانه ها در مؤسسات آموزش عالي ايران » عمراني (١٣٩٦) استخراج و براساس تکنيک مقايسه زوجي وزن هرکدام محاسبه گرديد.