Abstract:
به سبب شهرت تضاداندیشههای کلامیابنتیمیه با دیگر فرقههای اسلامی و بهویژه شیعیان اثنی عشری، با نگاه تقریب و ایجاد زمینة وحدت وترویج تفکر صواب و رفعاندیشههای باطل در فضایی خالی از تعصب نابجا، با روش تطبیقی به مقایسة چندین موضوع، با محوریت روایات رسیده از ام سلمه(س) -که مورد احترام فریقین است- پرداخته و بدین نتیجه دست یافتیم که؛ نظر ابنتیمیه، با شیعیان اثنی عشری؛ الف. در برخی موارد کاملا موافق:(1. جواز گریه بر میت؛ 2. جواز زیارت قبور؛ 3. جواز سلام و دعا بر مردگان و تاثیرپذیری آنان از زندگان)؛ ب. و در برخی موارد موافقت نسبی:(1. ابنتیمیه، مسئلة توسل و جواز آن را منوط به زمان حیات شخص مورد توسل میداند ولی شیعه اعم از زمان حیات و ممات آنرا جایز میداند، 2. ابنتیمیه بنا بر قولی مسئلة تبرک را فقط در مورد کعبه قبول دارد، ولی شیعه مسئلة تبرک را در تمام آثار انبیای الهی و صالحان و اماکن مقدسه میپذیرد)؛ ج. و تنها در برخی مسائل اختلاف نظر وجود دارد: (1. تعیین مصداق اهل بیت رسول خدا(ص)؛ 2. وجود فضائل خاص بر اهل بیت(ع)، مانند مسئلة عصمت و برتری آنان بر دیگران؛ 3. وجود علم غیب بر انبیاء و اولیاء الهی؛ 4. برپایی مجالس عزا بر اموات؛ 5. نوحه سرایی؛ 6. شدّ رحال) و این اختلاف را، بیشتر باید در مواردی چون اختلاف در منابع روائی این دو مکتب جستجو کرد.
Machine summary:
عصمت ائمۀ اطهار(ع ) ابن تیمیه گوید: آیۀ تطهیر نه در شأن اهل بیت (ع ) نازل شده و نه اینکه دعای پیامبر(ص ) دربارٔە آنها مزیت و فضیلت برای آنها به حساب میآید(همان ، ، ص ٤)، چرا که علی(ع ) ستمکار بود چون به خاطر ریاست مردم را کشت و روی زمین گردنکشی کرد و این همان کاری است که فرعون میکرد (همان ، ج ٤، ص ٣٨٩ و٥٠٠) و قهر کردن فاطمه (س ) از ابوبکر کاری پسندیده نبود و این عمل به جرح و طعن فاطمه (س ) نزدیک تر است تا اینکه مدح باشد (همان ، ص ٢٤٤) و اینکه حسنین (ع ) از زاهدترین و عالم ترین افراد در زمان خود بوده اند، قولی بدون دلیل است (همان ، ص ٤١) و در مورد قیام امام حسین (ع ) گوید: مفسده اش از مصلحتش بیشتر بوده (همان ، ص ٥٨٢) و در جای دیگر گوید: قیام حسین بن علی(ع )، مصلحتی بر دین و دنیایش نداشته است (همان ، ص ٥٣٠).
اما باید گفت : با در نظر گرفتن فقط یک مورد تاریخی همچون جنگ جمل که طرفین آن یکی علی بن ابیطالب (ع ) است که در بودن ایشان در مصداق اهل بیت (ع ) بین شیعه و مشهور اهل سنت اختلافی نیست و دیگری عایشه همسر پیامبر(ص ) که با ابراز پشیمانی از حضور در جمل و اعتراف به اشتباه خود (بلاذری، انساب الاشراف ، ج ٢، ص ٢٦٦)، گویای عدم عصمت ایشان و در نتیجه عدم دخول همسران رسول خدا(ص ) در مصداق اهل بیت (که آیه بر پاکی و طهارت اینان از هر پلیدی و خطا، سه بار تأکید کرده است : لیذهب عنکم الرجس ، یطهرکم ، تطهیرا) خواهد بود.