Abstract:
حوادث جادهای در استان سمنان طی سالهای 1394 و 95 بهترتیب 304 و 261 نفر منجر به فوت و مصدومان 4228 و 4395 نفر بوده است. همچنین با توجه به اینکه استان سمنان در مسیر شرق کشور قرار گرفته، نرخ تردد جادهای گاهی تا 1000 خودرو در ساعت میرسد. بنابراین، هدف از این مطالعه تعیین ارجحیت عوامل اثرگذار بر وقوع تصادفات جادهای است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ متغیر کیفی، از لحاظ زمان مقطعی است. همچنین نوع این پژوهش توصیفی- پیمایشی است. در این مطالعه، ابتدا با تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و دوم مهمترین زیرمعیارها شناسایی شدند و سپس از بین تکنیکهای رتبهبندی MADM، از روش FAHP برای وزندهی به مهمترین عوامل و زیرمعیارها برای تعیین ارجحیت استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که، شاخص انسانی دارای بالاترین رتبه و محیط کمترین رتبه را دارد. در شاخص انسانی معیار خستگی و خواب آلودگی با وزن 098/0 مرجحترین و معیار تصمیمگیری با وزن 030/0 کمترین ارجحیت را در وقوع حادثه نشان میدهد. همچنین شاخص وسایل نقلیه در الویت دوم قرار میگیرد بهطوریکه معیار عدم ایمنی با وزن 083/0 خودرو رتبه اول و دیگر معیارها در اولویت دوم تا چهارم در وقوع تصادف جادهای در راههای استان سمنان قرار میگیرند. همین طور شاخص جاده و محیط در رتبه سوم و چهارم تصادفات جادهای قرار میگیرند. بهعلاوه، ضریب سازگاری انسان، وسایل نقلیه، محیط و جاده بهترتیب 039/0، 049/0، 014/0 و 046/0 است که چون کوچکتر از 1/0 است. بنابراین میتوان به مقایسههای انجام شده اطمینان کرد.
Machine summary:
کامیابی و همکاران (١٣٩٢) به مطالعه ارتباط بین احتمال رخداد تصادفات جاده ای و پدیده یخ بندان در جاده های اصلی استان سمنان در طی یک دوره ١٥ ساله پرداختند؛ نتایج تحلیل عناصر اقلیمی در محورهای مورد مطالعه نشان می دهد که توزیع زمانی و مکانی آغاز و خاتمه یخ بندان در محورهای کوهستانی و کوه پایه ای استان سمنان اواخر آبان ماه و زمان خاتمه یخ بندان ، اواخر فروردین ماه و در محورهای دشتی و بیابانی استان سمنان از اواخر آذر تا اواخر اسفند است .
نتایج نشان می دهد عوامل انسانی مرتبط با حوادث رانندگی در جاده ها در دو گروه کلی : عواملی که وابسته به عملکرد نوروبیولوژیک انسان بوده ، خارج از حیطه کنترل و مدیریت شخص در حال رانندگی است و عواملی که وابسته به زمینه های شخصیتی افراد بوده ، در تعامل پیچیده با هم عمل می کنند و اغلب تجمعی از چند عامل را در یک فرد می توان دید، تقسیم می شوند.
یافته ها در این مطالعه ، ابتدا با تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و دوم مهم ترین زیرمعیارها شناسایی شدند و سپس از بین تکنیک های رتبه بندی MADM، از روش FAHP برای وزن دهی به مهم ترین عوامل و زیرمعیارها برای تعیین ارجحیت استفاده شده است .
وسعت طولی محورهای استان سمنان با مسیری یکنواخت و خشک مهم ترین عامل افزایش ایجاد خستگی و خواب آلودگی و به تبع آن افزایش نرخ تصادفات در این محور است ، پیشنهاد می شود مکان هایی برای استراحت و استقرار رانندگان با کیفیت خوب و در حد استانداردهای ملی مکان یابی شود.