آسیب‌‌شناسی شیوه معادل‌‌گزینی در فرهنگ معاصر کیمیا Journal Article

از جمله ویژگی‌‌هایی که فرهنگی یک‌‌زبانه را از فرهنگی دوزبانه متمایز می‌‌‌‌سازد، مقولة «معادل» است؛ مقوله‌‌ای که به تعبیری، مهم‌ترین ملاک در تعیین کامیابی یا ناکامی یک فرهنگ دوزبانه برشمرده می‌‌شود. به دلیل چنین اهمیتی است که این مقوله، معیاری اساسی در ارزیابی و نقد یک فرهنگ دوزبانه محسوب می‌‌گردد. بررسی فرهنگ‌های دوزبانة موجود بیانگر آن است که با وجود پیشرفت‌‌هایی ستودنی و قابل‌‌ملاحظه در عرصة تالیف فرهنگ‌‌های انگلیسی به فارسی، این روند کمتر در حوزة فرهنگ‌‌های فارسی به انگلیسی مشهود بوده است. بنابراین، در این مقاله ضمن معرفی اهمیت و تبیین ظرافت‌‌ها و دشواری‌‌های شیوة معادل‌‌گزینی در فرهنگ‌‌های دوزبانه، به‌‌ طور مشخص برپایة چهارچوب نظری پژوهش، از حیث شیوة معادل‌‌گزینی، به بررسی و نقد فرهنگ معاصر کیمیا: فارسیـ انگلیسی به ‌‌عنوان فرهنگی مرجع با ابعادی آموزشی که به دلایلی چند در یک دهة اخیر با اقبال کاربران همراه بوده، پرداخته شده است. یافته‌‌ها بیانگر آن است که این فرهنگ در هر دو حوزة «انتخاب معادل» و «نحوة ارائة معادل»، به ‌‌عنوان دو معیار گزینش و سنجش شیوة معادل‌‌گزینی، با کاستی‌‌هایی جدی همراه بوده است.

بنابراین ، در این مقاله ضمن معرفی اهمیت و تبیین ظرافت هـا و دشـواری هـای شیوة معادل گزینی در فرهنگ های دوزبانه ، به طور مشخص برپایة چهارچوب نظری پژوهش ، از حیث شیوة معادل گزینی ، به بررسی و نقد فرهنگ معاصر کیمیا: فارسی ـ انگلیسی به عنوان فرهنگی مرجع با ابعادی آموزشـی که به دلایلی چند در یک دهة اخیر با اقبال کاربران همراه بوده ، پرداخته شده است . بـه استناد مقدمة کوتاه اثر و نیز مصاحبة مفصّل مؤلف با عنوان «در راه و بیراه فرهنـگ نگـاری » در نشریة مترجم (امامی ، ١٣٨٣) درمی یابیم که وی حدود یک دهه به تـدوین و تـألیف ایـن فرهنگ مشغول بوده اسـت ؛ فرهنگـی کـه بـا تکیـه بـر جنبـه هـای آموزشـی و ارائـة نکـات کاربردی بنای آن داشته است تا به نحوی ، نیاز طبقه های مختلف از کـاربران و در رأس آن دانشگاهیان ، مترجمان و دانشجویان را تأمین نماید. : ١٩٨٨ ,Newmark ;١٩٩٢ ,Baker)، شاهد کم توجهی جدی به این راهبردها و ظرافت ها در معادل گزینی شمار قابل توجهی از اصطلاحات و ضرب المثل هـا در فرهنـگ معاصر کیمیا هستیم ؛ بدین معنا که به جای گـزینش معـادل یـک اصـطلاح فارسـی در زبـان انگلیسی ، در غالب موارد تعریف آن در فارسی و مشخصـاً تعریـف ارائـه شـده در فرهنـگ ج جدول ٢ ارائة هم زمان معادل و توضیح یا تعریف مدخل معادل ارائه شده توضیح یا تعریف ارائه شده تحجر ossification becoming mentally rigid and inflexible توحید monotheism belief in the existence of one God تطهیر purification the act of cleansing sb/sth تألیف compilation, authorship the act of compiling a book etc.