Abstract:
در طول تاریخ همواره کودک به علت ویژگیهای خاص جسمی و روحی در معرض سوء استفاده های مختلف قرار گرفته است . وضعیت خاص کودکان خیابانی سبب شده تا آن ها هم در جامعه هم در محیط خانوادگی، در معرض انواع سوء استفاده ها و آسیب ها قرار بگیرند و به انبوهی از حمایت ها از جمله حمایت قانونی نیازمند باشند. این پدیده کودکان خیابانی و کار، یکی از معضلات گریبان گیر اکثر شهرهای بزرگ در جهان معاصر است . کودکان کار به دلیل شرایط خاص زندگی خود مجبور به کارکردن هستند و همین امر منجر به ایجاد تغییرات مثبت و منفی در خودپنداری آن ها نسبت به سایر همسالان خود شده است . مساله رفع فقر و کودکان و حل مشکلات بچه های خیابانی موضوعی است که حقیقتا تنها با همکاری بین المللی دولت ها، سازمان های بین المللی دولتی و سازمان های غیر دولتی بین المللی همچون عفو بین المللی و دیده بان حقوق بشر و همکاری مشترک و تنگاتنگ با فعالان حقوق کودک حل و فصل خواهد شد. وضعیت اجتماعی این کودکان بسیار نامطلوب است و بچه های خیابانی بیشتر از کودکان دیگر در معرض تجاوزهای جنسی و بیماریهایی همچون ایدز، خشونت های جنسی و در صورت دختربودن حاملگی اجباری قرار خواهند گرفت .
Machine summary:
از نظر کارشناسان امور اجتماعی و اقتصادی، پدیده کار کودکان، علتهای عمده و زیربنایی دارد که از آن جمله میتوان به فقر اقتصادی، توزیع ناعادلانه درآمد و اختلافات طبقاتی بسیار در جامعه، عدم دستیابی افراد به کار و شغل نامطلوب در شرایط رونق اقتصادی، مهاجرت وسیع روستاییان به شهرها، گسترش فقر و افزایش هزینههای زندگی، رکود اقتصادی و بیکاری به خصوص در کشورهای صنعتی یا در حال توسعه، قوانین و مقررات ناکافی برای پیشگیری سوءاستفاده از کودکان و یا مقابله با آن و فقدان آموزش و آگاهی عمومی اشاره نمود.
حمایتهای کیفری و اجتماعی 1ـ قوانین مرتبط ایران در خصوص کودکان کار و خیابان 1-1- قانون اساسی: هرچند قانون اساسی مقررات صحیحی پیرامون حمایت از کودکان و نوجوانان ندارد، اما حق همه افراد ملت در برخورداری از آموزش و پرورش رایگان در تمام سطوح تکلیف دولت در فراهمکردن وسایل آموزشی و پرورشی تا پایان دوره متوسطه برای همه ملت این توقع اجتماعی را ایجاد کرده است که فرزندان جامعه حق و تکلیف دارند تحصیلات خود را بیهیچ مانعی تا پایان دوره متوسطه ادامه دهند.
کنوانسیون بینالمللی حقوق کودک مصوب بیستم نوامبر 1989 که دولت جمهوری اسلامی ایران نیز در سال 1337 به آن (البته با حق شرط مبهم و کلی) ملحق شده است، تمام افراد کمتر از 18 سال را در زمره کودکان به شمار میآورد و بر اساس ماده سی و دوم آن حق کودک را مبنی بر (برخورداری از حمایت در برابر بهرهکشی اقتصادی و انجام هرگونه کاری که ممکن است زیانبار باشد یا خللی در تحصیل کودک وارد آورد و یا به سلامتی کودک یا رشد جسمانی، ذهنی، اخلاقی و یا اجتماعی وی آسیب رساند) به رسمیت میشناسد.