Abstract:
قرائت قرآنی یکی از پرسمانهای مهم علوم قرآنی و از پیش نیازهای تفسیر قرآن کریم است. به گونهای که پذیرفتن یا نپذیرفتن این پیشنیاز در تفسیر قرآن کریم تأثیر مستقیم دارد. در منابع تفسیری و حدیثی شیعه و عامه قرائت خاصی برای معصومینb گزارش شده است. تقریبا تعداد 354 مورد در منابع عامه و تعداد 145 مورد تنها در کتاب مجمع البیان بیانگر بسامدی این نقلها است. نگاشته حاضر با روش تحلیل نقلی و عقلی و با تکنیک گونهشناسی است و با گزارش آماری از منابع تفسیری و حدیثی شیعه و عامه و براساس گونه شناسی لفظی، سندی، تطبیقی بر قرائات مشهور و معنا بخشی این روایات سعی دارد در پاسخ به این پرسش که چگونه میتوان قرائات منقول از معصومینb را تحلیل کرد، برآید. تعداد قابل توجهی از این قرائات به علت ویژگیهای خط عربی، مسند و مستقل نبودن این قرائات پدید آمدهاند. در مواردی نیز این قرائات معنا بخش نیستند.
Machine summary:
نگاشته حاضر با روش تحلیل نقلی و عقلی و با تکنیک گونهشناسی است و با گزارش آماری از منابع تفسیری و حدیثی شیعه و عامه و براساس گونه شناسی لفظی، سندی، تطبیقی بر قرائات مشهور و معنا بخشی این روایات سعی دارد در پاسخ به این پرسش که چگونه میتوان قرائات منقول از معصومین( را تحلیل کرد، برآید.
اما قرائات، گزارشها و اخبار واحدی هستند که نمیتوانند تواتر را مخدوش نمایند (زرکشی، البرهان فی علوم القرآن، 1408: 1/ 319؛ ابن جزری، النشر فی القرائات العشر، بیتا: 1/ 30؛ ابو شامه، المرشد الوجیز، 1395: 178؛ معرفت، التمهید فی علوم القرآن، 1386: 179) قرائات منسوب به معصومین تعداد قرائات معصومین( در منابع اسلامی با تفاوتهای زیادی مشاهده میشود به گونهای که در کتاب مجمع البیان این قرائات 145 مورد گزارش شده است (بیگدلی، قرائات منسوب به اهل بیت(، 1393: 83).
«عن داود بن فرقد قال سمعت أبا عبد الله( یقرأ ما لا أحصی ملک یوم الدین» از معصومین(در ذیل آیه چهار سوره مبارکه حمد «مالِكِ یوْمِ الدِّینِ» نقل شده است که از کلمه «ملک» استفاده کردهاند (شبر، تفسیر القرآن الكریم، 1412: 39؛ عیاشی، کتاب التفسیر، 1380: 1/ 23؛ مجلسی، بحار الانوار، 1410: 18/ 338؛ فیض كاشانى، تفسیر الصافی، 1415: 1/ 53؛ بحرانى، البرهان، 1416: 1/ 51؛ ابن عاشور، التحریر و التنویر 1393: 1/ 173؛ آبیاری، الموسوعة القرآنیة، 1405: 5/ 44؛ ابن عطیه، المحرر الوجیز فی تفسیر الكتاب العزیز، 1422: 1/ 68؛ حفص بن عمر،جزء فیه قرائات النبی(، بیتا: 52).