Abstract:
اهمیت علم آوا شناسی در بررسی تغییرات معنایی جمله و آهنگهای نحوی کلام است که در همین راستا با تکرار صامتها و مصوتها تحت عنوان هماهنگی آوایی، به بررسی زیبایی شناسی صوت و معنا در کلام میپردازد و قدرت القایی معانی خاص را پیدا میکند
پژوهش پیش رو با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی، ما را به این دریافت رسانید که توازن و هماهنگی حاصل از تغییرات نحوی در فواصل مختلف دعا، از جمله تقدیم و تاخیر، تقدیم متعلق بر مسند و... چینش صحیح فواصل، منجر به رابطۀ علی و معلولی گشته و حس وحدت و یگانگی موسیقایی کلام را تقویت نموده است؛ همچنین مناسبت فواصل در صنایع بلاغی دعا، نوعی تلازم علی و معلولی در کلام ایجاد کرده که بر حسب ترتیب الفاظ و معانی مرتب بر آن، بر زبان امام (ع) جاری گشته است.
Machine summary:
انسان سالک که در مرحلۀ فنا قرار گرفته ، صفات اقدس احدي را در فعل او مشاهده ميکند و فعل خداوند که با علم و قدرت و اراده تؤام اسـت ، در او ايجـاد حکمـت مــي کنــد و علــم و حکمـت ، دوري از عيــب و تنــزه از حــد و حصرهايي است که در ميان بنـدگان شـايع اسـت ، امـا در قـادر مقتـدر معنـا ندارد و در فواصل فوق ، ذات اقـدس احـدي ، بـا ايـن گفتـار عارفانـه ، شـهود خاصي پيدا ميکنـد و هـر موجـودي داراي حکمتـي اسـت و هـر عطـايي از جانب خداوند، مطابق استعداد آن موجود و هر صنعتي از جانب او، آنچنان دور از نقص و عيب است که قابل تصور نيست و بخشش او بي پايـان اسـت و هر آن کـس کـه داراي تـدبير و ابتکـار و ابـداعي اسـت ، خـداي متعـال آن را سـتوده و از نظـر دور نمـي دارد و کـار قنـاعتگر را بـه اصـلاح کشـانده و کـار مستمند درمانده را به رحمت و فيض خود ميپوشاند.
اين نوع فواصل در بندهاي زير قابل ذکر هستند: «أوجبــت علــي ح جتــک * بــان ألهمتنــي معرفتــک * و روعتنــي بعجائــب حکمتک * و ايقظتني * لما ذرات في سمآئک * و ارضک من بدائع خلقـک * و نبهتني لشکرک و ذکرک * و أوجبت علي * طاعتک و عبادتک * و فهمتنـي مـا جاءت به رسلک * و يسرت لي تقبل مرضاتک * و مننت علي في جميع ذلک * بعونک و لطفک * ثم إذ خلقتني من خير الثري » فاصـلۀ «حجتـک » بـا فواصـل همجـوار«معرفتـک ، حکمتـک ، طاعتـک ، عبادتک ، مرضاتک » به حروف روي يکسان (تـک ) خـتم شـده اند کـه در ايـن بخش ، حرف (کاف ) ۲۹ بار تکرار شده است که بـر خصيصـۀ کثـرت و تـراکم دلالت ميکند(عباس ، ۱۹۹۸: ۵۷).