Abstract:
کتاب تاریخ اجتماعی ایران به نگارش مرتضی راوندی، اثری قابلتوجه و ارزشمند است که در آن نویسنده کوشیده است با
روش علمی و با رویکرد تطبیقی، به واکاوی تاریخ و تمدن ایران در موضوعاتی چون حیات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی،فکری، هنری، آموزشی و سازمان اداری و حقوقی ایرانیان از آغاز کهنترین ملل باستانی و در ارتباط با دیگر تمدنهای
جهان، در قبل و بعد از اسلام تا دور معاصر بپردازد. این اثر گرانبها یکی از مهمترین منابع در زمینه جامعهشناسی
تاریخی ایران به شمار میرود که راوندی با این کار پایهای محکم و قابل ستایش در این عرصه بنیان نهاد. این پژوهش
کوشیده است تا با روش توصیفی-تحلیلی تا ضمن مطالعة اثر یاد شده، آن را توصیف، تبیین و ارزیابی نماید. در این راستا
این نوشتار ابتدا به معرفی نویسنده و آثار وی، سپس به بررسی شکلی و محتوای کتاب و در خر به جمعبندی و ارزیابی اثر
وی در سه بخش شیوه نگارش، اعتبار نوشته و توانایی نویسنده در انتقال مطالب پرداخته است.
Machine summary:
بررسی و نقد کتاب تاریخ اجتماعی ایران افتخار قاسم زاده ، لیلا محمدی خشکناب تاریخ دریافت: 10/12/98 تاریخ پذیرش: 20/01/99 کد مقاله: 66323 چکـیده کتاب تاریخ اجتماعی ایران به نگارش مرتضی راوندی، اثری قابلتوجه و ارزشمند است که در آن نویسنده کوشیده است با روش علمی و با رویکرد تطبیقی، به واکاوی تاریخ و تمدن ایران در موضوعاتی چون حیات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فکری، هنری، آموزشی و سازمان اداری و حقوقی ایرانیان از آغاز کهنترین ملل باستانی و در ارتباط با دیگر تمدنهای جهان، در قبل و بعد از اسلام تا دورۀ معاصر بپردازد.
نویسنده این جلد را به تاریخ اجتماعی ایران و کهنترین ملل باستانی از آغاز تا اسلام اختصاص داده است که پس از 27 سال مطالعه مداوم در اسفند ماه 1340 به اهتمام مؤسسه انتشارات امیرکبیر طبع و منتشر کرده است.
راوندی در مقدمه جلد نخست عنوان میکند که زندگی مردم ایران، یعنی شرح حیات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فکری و هنری ایرانیان تا کنون با روش علمی مورد تحقیق و پژوهش قرار نگرفته است و مورخان و صاحب نظران در راه تدوین تاریخ زندگی اکثریت مردم این سرزمین قدم موثری برنداشتهاند و همین انگیزه هم باعث میشود تا او به تألیف چنین اثر ارزندهای همت گمارد (راوندی، 1354، ج1: ص 6).
عنوان فصلهای جلد دوم کتاب او به ترتیب به این موضوعها پرداخته شده است: فصل اول به علل ظهور و آثار نهضت اسلامی میپردازد که شامل چهار بخش وضع اجتماعی و اقتصادی عربستان مقارن ظهور اسلام، سابقه تاریخی دعوت به یکتاپرستی، آغاز فتوحات مسلمین و مدت عمر و دوران خلافت خلفای راشدین.