Abstract:
تا قبل از انقلاب مشروطه اصولا مراکز یا سازمانی که از سوی دولت یا افراد در خصوص آموزش و تعلیم و تربیت دختران ایجاد شده باشند، وجود نداشت. مراکز آموزشی در چارچوب مکتبخانهها و تدریس خصوصی در منازل محدود میشد ومحتوای آموزشی آنها نیز دگرگون نشده بود، اما در آستانهی انقلاب مشروطه به واسطهی نفوذ افکار تجددخواهی، شیوع تفکر آموزش برای رفع نواقص، اندیشه تاسیس مدارس دخترانه به سبک جدید قوت گرفت. در این دوره با توجه به فرصتهای محدودی که فراهم شده بود و همچنین با حمایت دولت و حمایتهای قانونی، مدارس دخترانه ابتدا به صورت ملی و سپس به صورت دولتی تاسیس شده که برنامهی آموزشی این مدارس با توجه به ملی و دولتی بودنشان متفاوت بوده است. این مقاله که برمبنای روش کتابخانهای و آرشیوی و شیوه تحقیق تاریخی، توصیف و تحلیل گردیده، به بررسی آموزش و نهادهای آموزشی دختران در دوره قاجار و از سویی شناسایی عوامل بستر ساز آموزش دختران و همچنین موانع پیش روی آنان، پرداخته است.
Before the revolution, primarily there were no centers or organizations
that created training and education for girls by the government or the
people. Training centers were limited within schools and tutoring in
the homes and had not changed its educational content. But on the eve
of the revolution, due to modernity thoughts influence, the prevalence
of educational thinking to address deficiencies was strong idea of
schools for girls in a new style. During this period due to the limited
opportunities that were provided, as well as with government support
and legal protection, girl’s schools at first were established on a
national basis and then as public schools. That had different curriculum
according to their national or public basis.
This article is analyzed based on the library and archival methods and
historical research techniques, deals with training and educational
institutions for girls in Qajar and on the other hand deals with
identification of factors for girls leading training as well as the
obstacles facing them.
Machine summary:
مراکز آموزشی در چارچوب مکتبخانهها و تدریس خصوصی در منازل محدود میشد ومحتوای آموزشی آنها نیز دگرگون نشده بود، اما در آستانهی انقلاب مشروطه به واسطهی نفوذ افکار تجددخواهی، شیوع تفکر آموزش برای رفع نواقص، اندیشه تأسیس مدارس دخترانه به سبک جدید قوت گرفت.
در جامعهی بسته و مردسالار ایران دورهی قاجار اگرچه آموزش فقط سهم مردان بود، اما به واسطهی نفوذ افکار تجددخواهی، شیوع تفکر آموزشی برای رفع نواقص، اندیشهی تأسیس مدارس دخترانه به سبک جدید قوت گرفت.
تا قبل ازانقلاب مشروطه تعلیم و تربیت رسمی دختران عموماً در چارچوب مکتبخانهها، تدریس خصوصی در منازل محدود میشد و محتوای آموزش آنها نیز دگرگون نشده بود، اما در نتیجه ارتباط با کشورهای اروپایی، مسافرتها و آشنایی سیاحان ایرانی با نهادهای آموزشی اروپاییان، انتشار روزنامه، حامیان تحصیلات جدید دختران، تأسیس مدارس خارجی توسط میسیونرهای مذهبی، زمینهی آموزش دختران به سبک جدید فراهم شد.
اگر چه حمایت دولت از امر آموزش دختران عمومیت یافته بود، اما موانعی چون نگاه فرودستی به زنان و عدم توجه به نقش آنان در تعلیم وتربیت، نبود معلم زن، کمبود بودجه و عدم امنیت، روند تأسیس مدارس دخترانه را کُند کرده بود.
باید توجه داشت که قبل از پیروزی مشروطه مطالب که مورد توجه به امور آموزش دختران منتشر میشد در دو محور، تلاش برای ایجاد مدارس دخترانه در ایران با مقایسههایی که بین ایران و سایر ملل انجام میگرفت و همچنین توجه دادن جامعه به این موضوع که مادران باسواد فرزندان بهتری تربیت میکنند، صورت میگرفت.