Abstract:
دورهی آلبویه در بازتعریف سنتهای حکمروایی در تاریخ ایران دورهی اسلامی، نقشی مهم دارد؛ این امر را پژوهشگران از وجوه مختلف بررسی کردهاند. پژوهش حاضر معطوف به بررسی در حوزهی فرهنگی و متکی بر شناسایی ارتباط اندیشههای حکمروایی این خاندان با دیگر رفتارهای فرهنگی آنان است. قلمرو فرهنگی مورد مطالعه نیز نامگذاری فرزندانشان است. این بررسی با رویکرد توصیفیـتحلیلی و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و کمّی انجام شده است. دستاورد تحقیق نشان داد که نامگذاری فرزندان این خاندان، تابعی از اندیشههای فرهنگی - سیاسی و حکمروایی آنان است. این اندیشه متکی بر تعمیق پیوند فرهنگی میان سنتهای ایرانی و فرهنگ اسلامی و نیز با تکیه بر علایق شیعی بود که در نامگذاری آنان نیز قابل مشاهده است. رفتار آلبویه در نامگذاری فرزندانشان بر چهار رکن «فرهنگ ایرانی»، «فرهنگ اسلامی»، «علایق شیعی» و نیز «توجه به پاسداشت پیشینهی خاندانی» استوار بود.
The Buyid period plays an important role in redefining the traditions of governance in Iranian history during the Islamic period; this has been studied by scholars from various perspectives. The present study focuses on the cultural field and relies on identifying the relationship between the thoughts of governance of this family and their other cultural practices. The cultural domain of this study is also naming their children. The approach of this study is descriptive-analytical using qualitative and quantitative content analysis. The results of the research show that naming the children of this family is a dependent of their cultural-political and governance thoughts. This idea relied on deepening the cultural link between Iranian traditions and Islamic culture as well as relying on Shiite interests that are also visible in their naming. Buyid's behavior in naming their children was based on four elements of "Iranian culture," "Islamic culture," "Shiite interests," as well as "paying attention to the preservation of family background."
Machine summary:
بررسی اندیشه های حکمروایی در حکومت آل بویه بر اساس نام گذاری فرزندان هوشنگ خسروبیگی ،١ قهرمان جلیلیان 2 چکیده دوره ی آل بویه در بازتعریف سنت های حکمروایی در تاریخ ایران دوره ی اسلامی ، نقشی مهم دارد؛ این امر را پژوهشگران از وجوه مختلف بررسی کرده اند.
ایـن اندیـشه متکـی بـر تعمیق پیوند فرهنگی میان سنت های ایرانی و فرهنگ اسلامی و نیـز بـا تکیـه بـر علایق شیعی بود که در نام گذاری آنان نیز قابل مشاهده اسـت .
او اقدامات رکن الدوله و عضدالدوله را تلاشی برای «زنده کردن سلطنت ایرانی از طریق آشتی دادن آن با شکل اسلامی حکومت » می دانـد کـه بـه زعـم او تلاشی ناموفق بود؛٣ ولی به نظر می رسد نه می توان آغاز این حکومت را صرفاً دارای نقش و نشان سنت عربیـاسلامی دانست و نه از سوی دیگر تـلاش رکـن الدولـه و فرزنـدش را صرفاً معطوف به احیای سلطنت ایرانی تلقی کرد.
٥ قضاوت درباره ی رفتارهای سیاسی و فرهنگی آل بویه از طریـق نگـاه بـه شـیوه ی نام گذاری فرزندان این خاندان ، نیاز به بررسی جامع تری دارد که هدف این تحقیق است .
فناخسرو که عربی شده ی پناه خسرو اسـت و در منـابع بـه صـورت «پناخـسرو» و «فناخسره » نیز آمده است ،٧ نام فرزند دوم رکن الدوله بود.
این بررسی نشان داد کـه نـام گـذاری فرزنـدان ، حـداقل در دوره ی آل بویـه تـابعی از اندیشه های فرهنگی ، سیاسی و حکمروایی این خاندان در طی نـسل هـای مختلـف اسـت ؛ نمونه ای که می تواند برای بررسی دیگر دوره های تاریخ ایران نیز کاربرد داشته باشد.