Abstract:
هدف: هدف پژوهش بررسی سطح دیجیتالسازی کتابخانههای دانشگاهی و تاثیر آن بر اثربخشی سازمانی بر اساس مدل نظری کارکردهای چهارگانهی ضروری نظام اجتماعی پارسونز است. روش: این پژوهش تحلیلی- کاربردی از نوع توصیفی و پیمایشی است و ابزار پژوهش چکلیست محقق ساخته است که به بررسی خطمشی کتابخانه، امکانات و خدمات دیجیتال، مجموع دیجیتال و قابلیتهای جستجوی مجموعه کتابخانه میپردازد. پرسشنامه استاندارد برای سنجش اثربخشی سازمانی است. جامعه پژوهش شامل 12 کتابخانه دانشگاهی شهر تهران و 128 نفر از کتابداران این کتابخانهها میباشد. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که از نظر سطح دیجیتال سازی مجموعه کتابخانههای دانشگاهی 50 درصد «سطح متوسط» هستند، 33 درصد «سطح بالا» و 17 درصد «سطح پایین» هستند. به لحاظ آماری ارتباط معنادار مثبتی بین دیجیتالسازی کتابخانههای دانشگاهی و مولفههای اثربخشی سازمانی وجود دارد. دیجیتالسازی مجموعه به ترتیب اولویت بر مولفههای نوآوری، سلامت سازمانی، تعهد سازمانی و رضایت شغلی کتابداران بیشترین تاثیر را دارد. به لحاظ آماری بین کتابخانههای «سطح متوسط» و «سطح پایین» از نظر مولفههای نوآوری کتابداران و تعهد سازمانی تفاوت معناداری وجود دارد.
Purpose: The aim of the present research is to study the effects of the digitalization of the system on the organizational effectiveness of academic libraries based on Parsons' theoretical model of the four functions of social systems. Methodology: The research population consisted of 12 academic libraries in Tehran, which were studied in three levels of high, average and low based on the degree of digitalization. This analytical-practical research employs the survey research method and uses a researcher-created checklist and a standard questionnaire to collect data. Excel, SPSS16, and Smart PLS software were used to describe and analyze data. Findings:The results of the study support its general conceptual framework and its assumptions. The findings show that in general, there is a significant positive correlation between the digitalization of academic libraries and factors determining organizational effectiveness. Digitalization of the system has the highest impact on innovation, organizational health or morale, organizational commitment and the job satisfaction of librarians in order of priority. In terms of the level of digitalization, 50% of academic libraries were at" level average", 33% were at "level high" and 17% were at "level low. The highest digitalization score earned by academic libraries was 65.21% and the lowest score was 22.22%. F-test results show that statistically, there is a significant difference between «level average» and «level low» libraries in terms of the librarians' innovation and organizational commitment. The average organizational commitment and innovation is higher in "level low" libraries than "level average" libraries.
Machine summary:
کلمات کليدي: ديجيتال سازي، کتابخانه هاي دانشگاهي، اثربخشي سازماني، مدل کارکردهاي اجتماعي پارسونز مقدمه _______________________________________________________________ ا استاديار علم اطلاعات و دانش شناسي، دانشگاه تربيت مدرس ، ̄eران ، ايران ٢ دانشيار علم اطلاعات و دانش شناسي، دانشگاه تربيت مدرس ، ̄eران ، ايران ٣ دانشجوي کارشناسي ارشد علم اطلاعات و دانش شناسي ،دانشگاه تربيت مدرس ، ايران گسترش فناوريهاي اطلاعاتي و ارتباطي و افزايش حجم متون و مدارک تخصصي در رسانه ها و قالب هاي مختلف از يک سو و نياز کاربران و متخصصان به بازيابي اطلاعات مرتبط در کمترين زمان از سوي ديگر، موجب شده است کتابخانه هاي دانشگاهي به ديجيتال سازي منابع بپردازند.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} نمودار ١ مولفه هاي چهارگانه ي اثربخشي سازماني با تکيه بر رويکرد کارکردهاي چهارگانه ي نظام اجتماعي پارسونز (مدل تحليلي پژوهش (هوي ١٠، ١٩٩٠) در ايران روند ديجيتال سازي کتابخانه هاي دانشگاهي مراحل اوليه خود را طي مي کند و به تدريج مجموعه کتابخانه ها از حالت سنتي خود خارج مي شود.
در پژوهش حاضر نيز جهت بررسي اثربخشي سازماني کتابخانه هاي دانشگاهي از مدل نظري پارسونز استفاده شده است .
در اين راستا هاشم زاده (١٣٩٢) در پژوهش خود با تبيين ديدگاه مديران و کارکنان بر اساس الگوي پارسونز، به بررسي عوامل اثربخشي سازماني در کتابخانه هاي دانشگاهي پرداخته است .
پژوهش حاضر با هدف ارزيابي کتابخانه ها از نظر ديجيتال سازي مجموعه و بررسي تاثير آن بر اثربخشيسازماني کتابخانه هاي دانشگاهي انجام گرفته است .
با اين پژوهش در صدد بررسي فرضيه هاي زير خواهيم بود: فرضيه کلي: ديجيتال سازي مجموعه کتابخانه هاي دانشگاهي بر اثربخشي سازماني به صورت معناداري تاثيرگذار است .