Abstract:
حسابداران حرفه ای به عنوان نمایندگان اخلاقی جامعه حسابداری، جهت ایفای نقش خود؛ نیاز به فراگیری و رعایت مستمر اصول اخلاق حرفه ای هستند. نهادینه کردن اخلاق در فرآیند گزارشگری صورت های مالی باید به عنوان یک اصل زیربنایی به منظور پایداری روابط تجاری، مورد توجه قرار گیرد.در خصوص پیشایندهای بی صداقتی در گزارشگری مالی که کنشی غیراخلاقی است، منطقی است که پژوهشگران ، نقش سازه های اخلاقی را در تولید آن کنکاش نمایند.پژوهش حاضر در چارچوب یک مدل علی، پیش بینی رفتارهای متقلبانه مدیر را در صورت های مالی واحد گزارشگر بررسی می کند. در این مدل، میزان اثربخشی اخلاق حرفه ای حسابداری به عنوان یک متغیر میانجی، ارزش های اخلاقی(طبق نظریه شوآرتز) به عنوان متغیر برون زا و صورت های مالی متقلبانه به عنوان متغیر درون زا در نظر گرفته شدند. هدف پژوهش واکاوی رفتارمدیران واحد گزارشگر، نسبت به تهیه صورت های مالی متقلبانه است. جامعه آماری مدیران شرکت های فعال در بازار سرمایه هستند و به روش نمونه گیری تصادفی 319 نفر از میان آنها انتخاب گردیده است. با استفاده از پرسشنامه استاندارد و مدل سازی معادلات ساختاری، فرضیه های تحقیق ، مورد آزمون قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد، ارزش های انگیزشی مدیران هم به صورت مستقیم و هم با واسطه گری پایبندی به اخلاق حرفه ای،پیش بینی کننده رفتار متقلبانه مدیران واحد گزارشگر است. نتایج پژوهش پیشرو می تواند برای رفع نگرانی کلیه ذینفعان واحد گزارشگر، مراجع استاندارد گذار و قانون گذار از انتشار صورت های مالی متقلبانه، سودمند باشد.
In response to recent cases involving materially misstated financial information arising from fraudulent financial reporting, stakeholder of entities and standard and regulated authority have increase their focus on strengthening effective factors on manger's unethical behavior. In experimental analyses, factors influencing the incidence of fraudulent financial reporting were assessed. We examined the effects of Schwartz’s motivational values and accounting codes of ethics, on whether managers misrepresented financial reports. In this study, the selected sample of 319 financial manager and executives in Tehran Stock Exchange were asked to respond to hypothetical situations involving fraudulent reporting procedures and were analyzed using partial least squares (PLS). The occurrence of fraudulent reporting was found to be high in managers with focus on individualism versus universal ism Schwartz’s motivational value. How ever, separately motivational values and accounting codes of ethics were tested and with interaction of two factors with each other played a significant role in fraudulent financial reporting.
Machine summary:
در پژوهش حاضر مکانیزمی طراحی شده است که اثربخشی ارزش های انگیزشی شوآرتز بر قصد متقلبانه مدیران واحد گزارشگر با وارد کردن متغیر میانجی پایبندی به اصول اخلاق حرفه ای ارزیابی گردد و پاسخ به این سوال که طبق تئوری روانشناختی شوآرتز، ارزش های انگیزشی می تواند مکانیسمی بر پیش بینی گزارشگری مالی متقلبانه مدیران تلقی گردد.
American Accounting Association با توجه به اهمیت فوق ، در پژوهش مذکور، ارزش های انگیزشی شوآرتز که شامل ده سازۀ عام گرایی، خیرخواهی ،هماهنگی ، سنت گرایی، امنیت ، خودفرمانی ، قدرت ، پیشرفت ، رفاه طلبی و انگیزش می باشد را در سطح فردی و جمعی که تحت تاثیر اخلاق حرفه ای واحد گزارشگر می باشد را بررسی نمودیم تا اثرات معنوی و مادی اخلاق گرایی و پایبندی به اخلاق حرفه ای حسابداری نشان داده شود.
(رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار ١- ساختار تئوریک ارزش های انگیزشی شوآرتز و ارزش های اخلاق حرفه ای (شوآرتز،٢٠١٠) به منظور بررسی ادبیات نظری سایر پژوهش های داخلی و خارجی که تاثیر ارزش های اخلاقی در سطح فرد با بهره مندی از تئوری های شناختی و روانشناسی بر گزارشگری مالی واحدهای تجاری مورد ارزیابی قرار گرفته است ، جداول ١ و ٢ نتایج پژوهش های مذکور را نشان می دهد.
همان طور که در جدول شماره ٦ نشان داده شده است ، بارهای عاملی همه گویه های مرتبط با ابعاد متغیر ارزش های انگیزشی بزرگتر از ٠/٤ بوده که از نظر آماری نیز معنی دار هستند چرا که میزان T-Value آنها بزرگتر از ١/٩٦ می باشد.