Abstract:
با توجه به بررسیهای لرزهزمینساختی، گستره تبریز و پیرامون آن در پهنهای با خطر لرزهای بالا قرار دارد. گسلهای لرزهزایی چون گسل شمال تبریز، تسوج، شبستر، جنوب میشو، شمال میشو و... در فاصله کمی نسبت به شهر تبریز قرار دارند. با توجه به فاصله کم این گسلها نسبت به شهر تبریز و گزارش چندین زمینلرزه تاریخی مخرب در طول تعدادی از این گسلها، رخداد زمینلرزه مخرب در طول هر یک از آنها سبب اعمال نیروهای قابل توجه و ایجاد لرزشهایی باPGAافقی متوسط تا بالایی در ساختگاه تبریز میشود. گسل شمال تبریز که در مجاورت بلافصل شهر تبریز قرار دارد، بیشترین تهدید لرزهای را برای شهر تبریز دارد، به طوریکه که این گسل در دورههای ۵۰ و۱۰۰ ساله با احتمال تجاوز ۶۴%، پتانسیل ایجاد زمینلرزهای با PGA افقی میانگین به ترتیب g0/18 و g0/23 در شهر تبریز را دارا میباشد. با توجه به نقشههای PGA افقی میانگین رسم شده در این تحقیق، شهر تبریز در دورههای ۵۰، ۱۰۰ و ۴۷۵ ساله با احتمال تجاوز ۱۰% در پهنهای با خطر لرزهای بسیار بالا و در دوره ۱۰۰ ساله با احتمال تجاوز ۶۴% در پهنهای با خطر لرزهای بالا قرار دارد. براساس رابطه گوتنبرگ-ریشتر و با توجه به پیشینه لرزهخیزی شهر تبریز، دوره بازگشت زمینلرزهای با بزرگای ۷ =Ms و۴/ ۷ =Ms در این شهر به ترتیب ۲۹۱ و ۵۵۸ سال میباشد.
According to the seismotectonic study, Tabriz region and its surrounding have been in an area with high seismic risk. Main and Seismic faults such as The North Tabriz Fault, Tasuj, Shabestar, South Misho, North Misho, etc… are placed at a little distance from Tabriz. Since the little distance of thses faults and some records of earthquakes along their length in past, occurrence of a destructive earthquake along each of those faults in feature can exert shakes with moderate to high horizontal PGA at the site of Tabriz city. The North Tabriz Fault that placed in the vicinity of Tabriz has expected the greatest threat of earthquakes for this city so that this fault in 50 and 100yr periods, with 64% probability of exceedance has the potential of creating an earthquake with horizontal peak ground acceleration (PGA) 0/23g and 0/18g in Tabriz city. Attention to average horizontal PGA maps drawing in this paper, Tabriz city in 50, 100 and 475yr periods with 10% probability of exceedance has placed in area with very high risk of earthquake and in 100yr period with 64% probability of exceedance has placed in area with high risk of earthquake. Based on Gutenberg- Richter relation and seismicity of Tabriz city, recurrence periods of earthquake with Ms=7 and Ms= 7/4 in this city are 291 and 558 years.
Machine summary:
گسل شمال تبریز که در مجاورت بلافصل شهر تبریز قرار دارد، بیشترین تهدید لرزه ای را برای شهر تبریز دارد، به طوریکه که این گسل در دوره های ٥٠ و١٠٠ ساله با احتمال تجاوز %٦٤، پتانسیل ایجاد زمین لرزه ای با PGA افقی میانگین به ترتیب g٠١٨ وg ٠/٢٣ در شهر تبریز را دارا میباشد.
در این تحقیق گسل هایی با طول بیش از Km ١٠ که طی دوره کواترنری نیز فعالیتی داشته اند را به عنوان گسل های اصلی دارای پتانسیل فعالیت در نظر گرفته و سپس با توجه به ساز و کار، شیب ودرازای گسل ها، موقعت زمین ساختی و زمین شناسی ساختگاه و با بکارگیری رابطه میرایی کمپبل ٢٠٠٨ و در محیط نرم افزار Arc GIS گستره شهر تبریز و پیرامون را به روش قطعی تحلیل خطر زمین لرزه -گسلش نمودیم .
در شکل های ٤ الی ٨ میتوان نقشه های پهنه بندی خطر زمین لرزه در گستره شهر تبریز و پیرامون آن را که در محیط نرم افزار ArcGIS و بر اساس روش کمپبل ٢٠٠٨ و برای دوره های زمانی ٥٠، ١٠٠ و ٤٧٥ سال با درصدهای احتمال تجاوز مختلف رسم شده اند را مشاهده نمود.
بر اساس جدول ١، گسل های شمال تبریز، داشکسن ، شمال میشو، جنوب میشو، شبستر، خوجا، گسل ١١ و گسل ١ در دوره ٥٠ ساله با احتمال تجاوز ٦٤%، پتانسیل ایجاد زمین لرزه ای را داشته که PGA افقی میانگین آن در شهر تبریز در رده خطر لرزه ای متوسط قرار میگیرد.