Abstract:
با آنکه اصطلاح «صبر» از مفاهیم زیربنایی و اصولی صوفیان در سیر و سلوک است. درباره تعریف و دسته بندی و مصادیق آن از قرون اولیه تا قرن هشتم اتفاق نظر وجود نداشته است. و هر عارف با توجه به تجربه و تلقی و مطالعه ی خاص خود ،مفهوم ویژه ای از صبر و انواع و جایگاه آن را دریافته و ارائه کرده است. از صدر اسلام با توجه به آیات شریفه ی قرآن مجید و احادیث پیامبر (ص) ،واژه« صبر» وارد حوزه عرفان شد و به تدریج، شاخ و برگ گسترده ای یافت و به یک اصطلاح منحصر و ویژه ای تبدیل شد. متصوّفه مصداق و مفاهیم و تقسیم بندی گوناگونی از این اصطلاح را ارائه کرده اند. این پژوهش بر آن است تا از رهگذرگزارش اقوال مشایخ صوفیه دگرگونی ، تثبیت ، تعریف ، تقسیم بندی، نتایج ، شباهت ، بهترین و دشوارترین ،جایگاه و نشانه های اصطلاح عرفانی صبر را از قدیمی ترین متون صوفیه تا اواخر قرن هشتم براساس سیر تاریخی نشان دهد.
Machine summary:
اين پژوهش بر آن است تا از رهگذرگزارش اقوال مشايخ صوفيه دگرگوني ، تثبيت ، تعريف ، تقسيم بندي، نتايج ، شباهت ، بهترين و دشوارترين ،جايگاه و نشانه هاي اصطلاح عرفاني صبر را از قديمي ترين متون صوفيه تا اواخر قرن هشتم براساس سير تاريخي نشان دهد.
رگان مشايخ چه تفاوت و تشابهاتي داشته است ؟ اهداف تحقيق هدف اصلي اين پژوهش مطالعه و بررسي مباني مفهوم سير و تطور اصطلاح عرفاني صبر در متون عرفاني و ادبي در ادوار مختلف است تا از رهگذرگزارش اقوال مشايخ صوفيه دگرگوني ، تثبيت ، تعريف ، تقسيم بندي، نتايج ، شباهت ، بهترين و دشوارترين ،جايگاه و نشانه هاي اصطلاح عرفاني صبر را از قديمي ترين متون صوفيه تا اواخر قرن هشتم براساس سير تاريخي نشان دهيم ؛ زيرا با بررسي سير و تطور صبر، مفهوم و مصداق آن مشخص مي شود و به چايگاه آن در ديدگاه عرفا هر دوره و بينش تعليمي آن مي توان پي برد .
) نيز به باتوجه به قران از زاويه ديگري به آن مي نگرد که «صبر بازداشتن نفس است با خداي تعالي بي آنکه جزع کند يا فرو خوردن تلخ هاست و روي ترش ناکردن » (عطار، ٣٨٨:١٣٨٨) و سهل بن عبدالله (فوت ٢٧٦ ه .
قديمي ترين تقسيم بندي را از اصطلاح « صبر» حضرت علي(ع ) بيان نموده است و بعد از ايشان عرفا و صوفيه با الهام از اين تقسيم بندي وايات قران و بر اساس تجربه و تلقي خود انواع گوناگوني از صبر ارائه کرده اند که در ذيل دسته بندي مشايخ صوفيه از صبر بر اساس سير تاريخي ارائه شده است .