Abstract:
ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی اﺻﯿﻞ اﯾﺮاﻧﯽ دارای ارزشﻫﺎی اﺳﺘﻮاری اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﻋﻤﻠﮑﺮدی،ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺎزﻫﺎی روﺣﯽ و رواﻧﯽ ﻣﺮدم ﻧﯿﺰ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎرز آن ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺟﺪ و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ورود ﻣﺪرﻧﯿﺘﻪ ﺑﻪ اﯾﺮان اﺷﺎره ﻧﻤﻮد اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎری ﭼﻨﺎن دارای ﻫﻮﯾﺖ و ﻣﻔﻬﻮم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﺳﺎﻟﯿﺎن ﻣﺘﻤﺎدی ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻟﮕﻮی ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ در ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻨﺎﻫﺎ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد و ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﺗﮑﺮار اﻟﮕﻮﻫﺎﯾﯽ وﯾﮋه از روﯾﺪادﻫﺎ در ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺧﺎص ﻋﻨﺼﺮی ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺸﺨﺺ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﮑﺎﻧﯽ زﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ. اﻣﺮوزه ﻫﻮﯾﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﻌﻤﺎری و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﺗﻨﺰل ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺤﺮان ﻫﻮﯾﺖ، از ﺧﻮد ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﯽ، واژﮔﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی و ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻪوﻓﻮر ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽﺧﻮرد؛ ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ وﻗﻮع اﯾﻦ ﺑﺤﺮان ﻧﺸﺎت ﮔﺮﻓﺘﻪ از آﺷﻔﺘﮕﯽ و ﭘﺮﯾﺸﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ روزﺑﻪروز، ﭼﻬﺮه ﺣﺎدﺗﺮی ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﯽﮔﯿﺮد و ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﺑﯿﺸﺘﺮی از ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯽ ﻣﯿﺎن اﯾﻦ ﻧﻤﺎﻫﺎ و ﻓﺮﻫﻨﮓ و اﻗﻠﯿﻢ،ﻧﻤﻮد ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. در ﺑﯽﻫﻮﯾﺘﯽ ﻧﻤﺎﻫﺎی اﻣﺮوز، ﺗﺮدﯾﺪی ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮای ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎری و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی در اﺑﺘﺪا ﺳﻌﯽ در ارﺗﻘﺎ ﮐﯿﻔﯽ ﻧﻤﺎﻫﺎی آنﻫﺎ ﻧﻤﻮد ازاﯾﻦرو ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ در ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺨﺸﯽ و ارﺗﻘﺎ ﮐﯿﻔﯽ ﻧﻤﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺒﺮد ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ روش ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪﺻﻮرت ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای و ﻣﯿﺪاﻧﯽ، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ )SPSS( و روش ﺗﺠﺰﯾﻪوﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت روش ﮐﯿﻔﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
Machine summary:
فصلنامه علمي تخصصي مطالعات طراحي شهري و پژوهش هاي شهري سال سوم ، شماره ٤ (پياپي: ١٣)، زمستان ١٣٩٩، جلد يک بررسي مؤلفه هاي هويت بخش نما در مواجهه با معماري معاصر نمونه موردي شهر قزوين تاريخ دريافت : ٩٩/١٠/٠٢ محمد بهزادپور١، مهشادتوکل ٢* تاريخ پذيرش : ٩٩/١١/٠٥ کد مقاله : ٦٤٦٢٤ چکـيده معماري و شهرسازي اصيل ايراني داراي ارزش هاي استواري است که علاوه بر پاسخگويي به جنبه هاي عملکردي، پاسخگو مناسب نيازهاي روحي و رواني مردم نيز بود که از جمله نمونه بارز آن ميتوان به مساجد و فضاهاي شهري ساخته شده تا قبل از ورود مدرنيته به ايران اشاره نمود .
اين مقوله به خصوص در زمينه معماري خانه ، به عنوان عام ترين جنبه معماري که خود مي بايست موجد مکاني براي سکونت انسان و آرام يافتن او باشد از اهميتي مضاعف برخوردار است ؛ اما در معماري معاصر سرزمين ما، با وجود تنوع عظيم فرهنگي و طبيعي و برخوردار از سابقه زيست طولاني، امروز با بناهايي مواجه هستيم که تمام ويژگي هاي فرهنگي مخاطبان خود و مشخصات طبيعي محيط و لزوم هماهنگي با اين مختصات را يکسره به فراموشي سپرده اند.
پاسخ هايي که از طريق خروجي نرم افزار spss بدست آمد نشان مي دهند که مردمان با ارزش هاي تاريخي شهر آشنا هستند ولي آنان نميتوانند زيبايي وآرامشي را که در بناهاي اصيل ايراني وجود داشته است که داراي هويت بوده اند را امروزه در نماي شهري بدست آورند.
٣. دنبلي سارا، کلانتري خليل آباد حسين ، آقاصفري عارف (١٣٩٧)، بازشناسي مولفه هاي هويت منظر شهري در شهرهاي ايراني- اسلامي، نمونه موردي شهر تهران ، فصلنامه علمي_پژوهشي نقش جهان ، شماره ٤.