Abstract:
این پژوهش با هدف مقایسۀ اثربخشی مدل بومیشدۀ پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت با مدل غیربومی این درمان بر علائم اختلال استرس پس از سانحه در زنان صورت گرفت. روش این پژوهش آزمایشی و ازجمله طرحهای پیشآزمون-پسآزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش همۀ زنان داوطلب مراجعهکننده به کلینیک آوای دوستی در بازۀ زمانی مهر تا دی ماه 1397 به تعداد 200 نفر بود که از طریق فراخوان به این پژوهش دعوت شدند. نمونۀ تحقیق شامل 42 نفر از بین داوطلبین ذکر شده بود که به روش هدفمند انتخاب و بهطور تصادفی به سه گروه تقسیم گردیدند. یکی از گروههای آزمایش تحت 8 جلسه درمان 120 دقیقهای مدل بومیشدۀ پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت قرار گرفت. گروه آزمایش دوم نیز این مداخله را با مدل غیربومیشده همین درمان دریافت نمود. گروه کنترل هیچ مداخلهای دریافت نکرد. بهمنظور سنجش داوطلبین از معیارهای DSM V برای تشخیص PTSD و پاسخ به پرسشنامه اختلال استرس پس از سانحه (Berislin, Lonner & Thorndike, 1973) استفاده شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها، از آمار توصیفی، تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی سیداک استفاده شد. یافتهها نشان داد میانگین تغییرات در سه خرده مقیاس مشکل در ارتباط بین فردی، مشکل در مهار عاطفی و افسردگی در گروه تحت مداخله با مدل بومی بیشتر از مدل غیربومی است (05/0>P). در خرده مقیاس خاطرات رخنه کننده، چنین تفاوتی در گروههای آزمایش مشاهده نشد. همچنین هر دو گروه آزمایش تغییرات معناداری برای همه متغیرها نشان دادند که در گروه کنترل مشاهده نگردید (05/0>P).
The present study compared of effectiveness of indigenous model of Acceptance and Commitment Therapy focused on compassion with non-indigenous model in the same treatment in PTSD on women. The method of this research is experimental and included a pretest-posttest study with two experimental and one control groups. The statistical population included 200 volunteer women who referred to the “Avaye Dousti” Psychological Clinic in the period from Oct 2018 to Des 2018 that invited to this study trough recall. Afterward, 42 individuals selected voluntarily and randomly divided into three groups. The first experimental group subjected to 8 sessions of 120-minute treatment of indigenous model of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) focused on Compassion and the second group was treated using the same treatment as non-indigenous model. The control group didn't receive any intervention. In order to evaluation, both DSM V diagnostic criteria for PTSD and Mississippi scale questionnaire were used. In order to analyze the data, Descriptive Statistics, Analysis of Covariance and pairwise comparison by SIDAK, were used. The findings indicated that the mean difference in 3 subscales of problem in interpersonal communication, problem of emotional inhabitation and depression in the group effected by the indigenous model has more than the non-indigenous model. There was no difference in the penetrating memories subscale, and no changes were observed in the control group.
Machine summary:
با توجه به آسیبهایی که اختلال فشار روانی پس از سانحه (PTSD) به روند طبیعی زندگی افراد وارد میکند، امروزه توجه ویژهای به درمان این اختلال میشود و در حال حاضر روشهای درمانی متنوعی برای درمان PTSD مانند دارودرمانی (Pharmacotherapy)، حساسیتزدایی منظم با حرکات چشم (Eye Movement Desensitization and Reprocessing)، درمان شناختی رفتاری (Cognitive Behavior Therapy)، درمان تلقیح فشار روانی (Stress Inoculation Therapy) و درمان پردازش شناختی (Cognitive Processing Therapy) وجود دارد (Bonar, 2015; Foa, Keane, Friedman, & Cohen, 2009) و شواهد تجربی از کارآمد بودن همه آنها حمایت میکنند (Hamblen, Schnurr, Rosenberg & Eftekhari, 2009).
بر این اساس، اطلاعات بهدستآمده از تحقیقات رابطه بین فرآیندهای پذیرش و تعهد درمانی (Acceptance and Commitment Therapy) با اختلال فشار روانی پس از سانحه را حمایت میکنند و نشان میدهند که اجتناب تجربهای (تلاش برای سرکوبی یا حذف افکار یا نشانههای ناخوشایند) میتواند موجب تشدید و پایداری PTSD شود (Basharpoor, Shafiei, Atadokht & Narimani, 2015; Blackledge, 2004; Tull, Gratz, Salters, & Roemer, 2004).
لذا با توجه به مطالب ذکر شده و نتایج حاصل از پژوهشها، به نظر میرسد پذیرش و تعهد درمانی (Woidneck Kieffe, 2013; Codd, Twohig, Crosby, & Enno, 2011; Orsillo & Batten, 2005; Twohig, 2009; Batten & Hayes, 2005; Razavi Saadat, Makvandi, Pasha & Hosseini, 2018; Behrouz, 2015; Kanani, Hadi & Tayebi, 2015 ) و درمان متمرکز بر شفقت (CFT) (Barzegari, Jahandari, Mahmoodpour & Naderi, 2018) دو درمان اثربخش در بهبود علائم اختلال فشار روانی پس از سانحه باشند.